Biskupi Kościołów Ewangelickich zwrócili się z listem otwartym z prośbą o wycofanie złożonych w Sejmie wniosków upamiętnienia 500 lat Reformacji. Odnosząc się do debaty sejmowej, wyrazili sprzeciw wobec przebiegu dyskusji.

„Nie chcemy, aby w ten sposób dyskutowano o dziedzictwie Reformacji” – napisali zwierzchnicy Kościołów: luterańskiego – bp Jerzy Samiec, reformowanego – bp Marek Izdebski oraz metodystycznego – bp Andrzej Malicki.

Biskupi odnosząc się w liście do czwartkowej debaty sejmowej w sprawie projektu uchwały upamiętniającej Jubileusz 500 lat Reformacji, wyrazili swoje rozczarowanie przebiegiem dyskusji.

„W kontekście wspomnianych wydarzeń z rozczarowaniem przyjęliśmy przebieg debaty nad projektem uchwały upamiętniającej Jubileusz 500 lat Reformacji (…) Nie chcemy, aby w ten sposób dyskutowano o dziedzictwie Reformacji w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej” – zaznaczyli w liście.

Jednocześnie biskupi wyrazili uznanie dla „inicjatywy klubów parlamentarnych PSL i Nowoczesna oraz Konwentu Seniorów Sejmu w sprawie uchwały dotyczącej upamiętnienia przypadającego w 2017 roku 500-lecia Reformacji”. Dodali jednak, że zwracają się „z prośbą o wycofanie złożonych wniosków”. Podziękowali także m.in. prezydentowi Andrzejowi Dudzie za objęcie patronatem honorowym centralnych obchodów Jubileuszu Reformacji i „za udział w uroczystej sesji jubileuszowej na Zamku Królewskim.

Podziękowali też Senatowi „za uchwałę z 1 lutego 2017 r. upamiętniającą 500-lecie obecności protestantów na ziemiach polskich” a także sejmikom województw śląskiego, dolnośląskiego i warmińsko-mazurskiego za podjęcie jubileuszowych uchwał.

List został jednomyślnie przyjęty podczas połączonego posiedzenia Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Reformowanego i Rady Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w dniu 15 grudnia 2017 roku.

Do pobrania: Pełny tekst Listu

LIST OTWARTY
trzech Kościołów ewangelickich w Polsce
w sprawie sposobu procedowania przez Sejm
projektu uchwały upamiętniającej Jubileusz 500 lat Reformacji

Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Marek Kuchciński

Klub parlamentarny Nowoczesna

Klub parlamentarny PSL

W imieniu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP i Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP z uznaniem odnosimy się do inicjatywy klubów parlamentarnych PSL i Nowoczesna oraz Konwentu Seniorów Sejmu w sprawie uchwały dotyczącej upamiętnienia przypadającego w 2017 roku 500-lecia Reformacji (druk 2133 z 14 grudnia 2017 r.). Tym niemniej zwracamy się z prośbą o wycofanie złożonych wniosków.

Reprezentując nasze Kościoły, składamy podziękowanie Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Andrzejowi Dudzie, który objął Patronatem Honorowym Centralne Obchody Jubileuszu Reformacji, które odbyły się w Warszawie w dniach 26-29 października 2017 r. Dziękujemy również za udział w uroczystej sesji jubileuszowej na Zamku Królewskim. W wygłoszonym tam orędziu Prezydent Duda podkreślił, że jego obecność podczas uroczystości jest świadectwem wspólnoty, bliskości i braterstwa, które łączą wszystkich Polaków. Przypomniał również, że ewangelicy trwale wpisali się w historię państwa i narodu polskiego.

Dziękujemy Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej za uchwałę z 1 lutego 2017 r. upamiętniającą 500-lecie obecności protestantów na ziemiach polskich.

Dziękujemy Sejmikom Województw: Śląskiego, Dolnośląskiego i Warmińsko-Mazurskiego za podjęcie jubileuszowych uchwał i rezolucji. Istotne znaczenie ma dla nas również to, że samorządy lokalne niektórych miast włączyły się czynnie w obchody Jubileuszu Reformacji, doceniając wkład ewangelików w rozwój kultury, przemysłu i edukacji w regionach.

Serdeczne podziękowania kierujemy do Kościoła rzymskokatolickiego, który razem z nami – zarówno na arenie międzynarodowej, jak i w Polsce – obchodził Jubileusz 500 lat Reformacji. Dzięki temu wydarzenie to odbywało się w duchu ekumenizmu, miłości i braterstwa. Myślimy tu zarówno o papieżu Franciszku i jego obecności podczas uroczystości jubileuszowych w Lund w Szwecji, jak i o Prymasie Polski ks. abp. Wojciechu Polaku, który był członkiem Komitetu Honorowego obchodów w Polsce i uczestniczył w wielu wydarzeniach Roku Reformacji. W gronie przedstawicieli Kościoła rzymskokatolickiego obecnych podczas uroczystości w różnych diecezjach i miastach znaleźli się duchowni tego Kościoła na czele z biskupami, a także pracownicy naukowi uczelni katolickich, organizując i współorganizując konferencje i sympozja.

Jesteśmy wdzięczni Kościołom Polskiej Rady Ekumenicznej i innym Kościołom chrześcijańskim w Polsce za obecność i towarzyszenie nam w Roku Jubileuszu Reformacji. Mamy nadzieję, że spotkania jubileuszowe pozwoliły lepiej nam się poznać, nawiązać przyjaźnie, porozmawiać o trudnych sprawach, przełamać uprzedzenia i uczyć się od siebie nawzajem. Życzymy sobie, aby to, co udało się wypracować przez lata prowadzonego w Polsce dialogu ekumenicznego, służyło dalszemu zbliżeniu.

W kontekście wspomnianych wydarzeń z rozczarowaniem przyjęliśmy przebieg debaty nad projektem uchwały upamiętniającej Jubileusz 500 lat Reformacji, która miała miejsce podczas obrad Sejmu w dniu 14 grudnia 2017 r.

Nie chcemy, aby w ten sposób dyskutowano o dziedzictwie Reformacji w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej!

Adwent i Święta Bożego Narodzenia są dla nas, chrześcijan, okresem szczególnym, w którym orędzie biblijne przypomina o wcieleniu Jezusa Chrystusa – Zbawiciela, niosącego Boży pokój wszystkim ludziom dobrej woli. Niechaj Jego przesłanie będzie dla nas wszystkich przykładem do naśladowania.

bp Jerzy Samiec, Zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP
bp Marek Izdebski, Zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP
bp Andrzej Malicki, Zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP

List otwarty został przyjęty w dniu 15 grudnia 2017 r. w drodze uchwały podjętej jednomyślnie podczas wspólnego posiedzenia: Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP i Rady Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP.

Related Images:

Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom to wspólna akcja czterech organizacji charytatywnych: Diakonii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, Diakonii Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, Caritas Polska i ELEOS, reprezentujących kolejno Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Ewangelicko-Reformowany, Kościół Rzymskokatolicki i Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny. Pierwsza wspólna akcja odbyła się w roku 2000,

– rozpoczyna się zawsze w 1. Niedzielę Adwentu i trwa do Świąt Bożego Narodzenia,

– nabożeństwa inauguracyjne odbywają się na przemian w parafiach ewangelicko-augsburskich, ewangelicko-reformowanych, rzymskokatolickich i prawosławnych,

– podczas akcji są rozprowadzane świece wigilijne, dochód z ich sprzedaży przeznaczony jest na projekty Diakonii na rzecz dzieci ubogich i potrzebujących: dożywianie dzieci w szkole, zakup podręczników i materiałów szkolnych,  pomoc rodzinom w trudnych sytuacjach  życiowych.

Edycja akcji 2017 została zainaugurowana 30 listopada. Jej hasło brzmi „Miłosierdzie jest jedno”. Świece Diakonii można nabyć w Parafii Ewangelickich Diecezji Wrocławskiej.

Related Images:

9 grudnia 2017 roku w auli Ewangelickiego Centrum Diakonii i Edukacji im. ks. Marcina Lutra we Wrocławiu na zaproszenie ks. bpa Waldemara Pytla spotkali się wierni z terenu Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce na Adwentówce Diecezjalnej. Nawiązuje ona do tradycji zapoczątkowanych przed ponad dziesięcioma laty Adwentowych Spotkań Międzyparafialnych i jest jej piękną kontynuacją. Podobnie jak w roku ubiegłym odbyła się ona we Wrocławiu. W latach ubiegłych gromadziła ona ewangelików Diecezji Wrocławskiej w Parafiach w Legnicy, Jaworze, Świdnicy, Wałbrzychu i Lubaniu.

Zgromadzonych powitał zwierzchnik Diecezji Wrocławskiej ks. bp Waldemar Pytel, który na kanwie fragmentu Pisma Świętego odnoszącego się do postaci Marii wygłosił rozważanie adwentowe. Tym samym wprowadził uczestników w nastrój adwentowego oczekiwania. Zgromadzeni śpiewali pieśni adwentowe ze specjalnie na tę okazję przygotowanych śpiewniczków. Zabrzmiały też organy wypełniając swym dźwiękiem przestrzeń auli. W czasie spotkania wystąpiły dzieci i młodzież, ze specjalnym programem artystycznym, na co dzień uczące się w szkołach prowadzonych przez Ewangelickie Centrum Diakonii i Edukacji we Wrocławiu.

Znalazł się również czas na poczęstunek i rozmowy przy akompaniamencie granych kolęd.

Składano sobie życzenia świąteczno-noworoczne, a ks. bp Pytel udzielił na zakończenie spotkania błogosławieństwa jego uczestnikom. Zgromadzeni przyjęli zaproszenie ks. Cezarego Królewicza na następną Adwentówkę Diecezjalną, która odbędzie się 8 grudnia 2018 roku o godz. 15:00 w Lubaniu.

Tekst: ks. Cezary Królewicz

Zdjęcia: ks. Waldemar Szczugieł i ks. Cezary Królewicz

Related Images:

23 listopada 2017 roku prezydent miasta Świdnicy wręczyła nagrodę specjalną Bożenie Pytel autorce fotografii do książki Marioli Mackiewicz zatytułowanej: Koniec świata zapachów czyli przewrotna historia z węchem w roli głównej. Bożena Pytel udzieliła w związku z przyznaną nagrodą wywiadu.Wywiad przeprowadziła dziennikarka Aneta Augustyn.

Tekst wywiadu:

Zapach w kadrze

Planowałam, że tym razem zrobię zdjęcia gdzieś na zewnątrz, w innym plenerze, ale ostatecznie wszystkie powstały na placu Pokoju. Chyba jednak jestem uzależniona od tego miejsca – mówi Bożena Pytel, autorka fotografii do książki „Koniec świata zapachów, czyli przewrotna historia z węchem w roli głównej”, która otrzymała nagrodę specjalną prezydenta Świdnicy.

Aneta Augustyn: Jak się fotografuje zapach?

Bożena Pytel*: „Piszę o zapachach”, rzuciła mi przed laty Mariola Mackiewicz, moja dobra znajoma. Potem od czasu do czasu wspominała, że ma już za sobą kolejny rozdział, ale niczego nie zdradzała. Mój poziom zaintrygowania rósł i kiedy wreszcie dostałam tekst do przeczytania, niezwykle mi się spodobał. Kiedy jednak autorka poprosiła mnie o zilustrowanie – byłam przerażona. Jak sfotografować zmysł? Można było zaaranżować kadry, które odnosiłyby się wprost do tekstu. Chciałam jednak uniknąć takiej dosłowności. Długo obmyślałam, jak to ująć, zwłaszcza że ta książka obroniłaby się samym tekstem. Jednak konkurs wymagał, żeby była zilustrowana. Zdecydowałam się na fotografie, które nie są prostym odwołaniem do tekstu, ale raczej moimi skojarzeniami. To nie tyle konkrety, ile wariacje na temat.

Co łączy te zdjęcia?

Wszystkie są czarno-białe i wszystkie zostały zrobione tym samym obiektywem, który daje wrażenie rozmycia tła, a ogniskuje się na wybranym szczególe. Dało to poczucie spójności, podobny efekt w każdym kadrze. Na większości tych fotografii przewijają się trzy kobiety w różnym wieku, od dziewczynki po starszą panią. W ich znalezieniu pomogła mi autorka, która poprosiła swoją byłą uczennicę. To właśnie jedna z nich jest portretowana, wraz ze swoją córeczką i mamą.

Oprócz osób na twoich zdjęciach pojawiają się także kadry z Kościoła Pokoju.

Tym projektem chciałam się odsunąć od kościoła, wokół którego nieustannie toczy się moje życie zawodowe i prywatne. Planowałam, że tym razem zrobię zdjęcia gdzieś na zewnątrz, w innym plenerze, ale ostatecznie wszystkie powstały na placu Pokoju. Pokazuję detale, elementy wystroju, ludzi wychodzących po Festiwalu Bachowskim. Chyba jednak jestem uzależniona od tego miejsca…

Miejsca, które przywołuje autorka: „Ukryty wśród drzew kościół ewangelicko-augsburski obiecywał tak wiele, choć jego bryła zwodziła niepozornością. (…) Do wnętrza udawało się jednak ciekawskim dzieciom zaglądać sporadycznie, gdy trafiały na czas nabożeństwa bądź jeśli wtopiły się desperacko w grupę turystów. Wtedy z rozdziawionymi ustami oglądały doświetlone przez któreś z licznych okien ozdoby. Ich uwagę przyciągały szczególnie złote ornamenty i nagusieńkie anioły, które można było odkryć w tak wielu miejscach świątyni. Magdzie jednak szybko się to oglądactwo nudziło i węszyła po swojemu, spragniona innych doznań. Najczęściej przystawała pod drewnianą lożą Hochbergów, by wdychać jej spatynowany zapach.”

Jaki jest zapach Kościoła Pokoju?

Jest intensywny i niepowtarzalny: to mieszanka drewna, kurzu, farb i  środków konserwujących. Lubię zanurzyć się w tej woni, choć dla niektórych jest za duszna. Mam wrażenie, że każda kondygnacja kościoła pachnie inaczej: najintensywniej na strychu, gdzie czas się zatrzymał i rzadko ktoś tam zagląda. Najwięcej zapachów jest na samym dole, gdzie stale przewijają się wierni i turyści. Cały plac Pokoju działa na zmysł węchu, zwłaszcza ogród lawendowy, który założyliśmy przed czterema laty. Kojący, domowy jest także zapach pierników w naszej kawiarence.

Wątek Kościoła Pokoju pokazuje, że to książka bardzo świdnicka, choć wydaje się z innej rzeczywistości. Łatwo się jednak domyślić, że książkowa Derenica to  Świdnica.

Mariola urodziła się w Świdnicy i powtarza, że to miasto jest dla niej nieustającą inspiracją. Jej rodzina przyjechała tu po wojnie z Kresów, ale ona sama czuje się świdniczanką do głębi. W swoim dramacie „Sami obcy”, który przed dwoma laty był wystawiany na dworcu kolejowym w Świdnicy i w naszym kościele przywołuje wielokulturowość tego miasta, które po wojnie zostało zasiedlone przez nowych mieszkańców z różnych stron Polski.

Spodobał mi się pomysł, że dwie świdniczanki wspólnie robią książkę o zapachu ze Świdnicą w tle. Mariola dala mi wolną rękę i mam nadzieję, że nie zawiodłam jej oczekiwań.

Ona sama mówi, że czuje się ambasadorką Kościoła Pokoju.

Tak, Mariola współpracuje z nami od kilkunastu lat. To wszechstronna osoba: znakomita polonistka w II Liceum Ogólnokształcącym w Świdnicy, pisarka, aktorka w świdnickiej grupie „Alchemia Teatralna”, współorganizatorka Konfrontacji Teatralnych. Jest jedną z niewielu świdnickich nauczycieli, którzy przychodzą co roku z uczniami do Kościoła Pokoju na żywe lekcje o baroku czy reformacji. Opracowała także scenariusze z języka polskiego, w których porównała XVII-wieczne pamiętniki Paska i Czepki, świdniczanina, który wsparł budowę naszej świątyni. Rozdawaliśmy te zeszyty dla nauczycielom w miastach UNESCO, które odwiedzaliśmy z inicjatywy naszej parafii. Mariola ma także na koncie publikację „Kościół Pokoju w Świdnicy. Przeszłość. Teraźniejszość. Przyszłość”. Obecna książka jest więc naturalną kontynuacją naszej współpracy. Podjęłam się zilustrowania jej, bo lubię wyzwania, a fotografowanie towarzyszy mi od wielu lat.

I znowu wracamy do placu Pokoju…

Tak, bo tutaj przed prawie 30 laty przyjechaliśmy z moim mężem ze Śląska Cieszyńskiego. Waldemar objął świdnicką parafię ewangelicko-augsburską, a ja zajęłam się popularyzowaniem tego niezwykłego miejsca i organizowaniem projektów społeczno-kulturalnych. Potrzebne były zdjęcia promocyjne i fotograficzna dokumentacja naszych działań. Sama się za to zabrałam i okazało się, że fotografowanie to dla mnie coś więcej niż praktyczna konieczność.

Na placu jest tak wiele urokliwych miejsc, że wręcz zapraszają, żeby zamknąć je w kadrze. Często zaskakuje mnie światło, mgła, coś nieuchwytnego, co sprawia, że prawie nie rozstaję się tu z aparatem. Jednym z takich zaskoczeń była wizyta na strychu kościoła, gdzie odkryłam dziesiątki wiekowych, pokrytych kurzem krzeseł, które wyglądały jak scenografia teatralna. Tak powstała moja pierwsza wystawa fotograficzna „Krzesła – niemi świadkowie przeszłości”, którą pokazywałam w Świdnicy i w Czechach. Potem były kolejne: Anioły nad placem Pokoju”, „Zabytkowy cmentarz – światło i pajęczyna”, „VIP wśród zabytków Świdnicy i nie tylko…”, „Destination Gottland”.

Przy obecnym projekcie powstało wiele zdjęć, które nie weszły do książki. Być może uda się je pokazać na wystawie w świdnickiej bibliotece lub galerii.

Zmysł węchu jest motywem przewodnim tej książki. Czy, tak jak jej bohaterowie, masz swój własny „inwentarz zapachów”?

Mam w pamięci wiele zapachów, które wiążą się m.in. ze wspomnieniami domu rodzinnego na Śląsku Cieszyńskim. Gdybym szukała wspólnych z tymi w książce, to byłby to zdecydowanie aromat świąt Bożego Narodzenia.

Nie jestem jednak tak uwrażliwiona na zapachy, jak książkowa Magda, która czuje więcej niż inni. Przypomina trochę Jana Baptystę Grenouille’a, bohatera bestsellerowej książki Patricka Süskinda „Pachnidło”, który był obdarzony genialnym węchem. Nie postrzegam świata, tak jak oni, głównie poprzez ten zmysł, choć jego rola wydaje się większa niż sądzimy. Zdaniem psychologów zmysł węchu jest ściśle związany z emocjami i bardzo mocno wpływa na nasze samopoczucie, wybory, zachowania.

rozmawiała Aneta Augustyn

*Bożena Pytel – absolwentka socjologii i studiów podyplomowych PR na Uniwersytecie Warszawskim. Koordynuje projekty związane z konserwacją Kościoła Pokoju w Świdnicy i rewitalizacją jego otoczenia. Przygotowała sesje naukowe i międzynarodowe konferencje historyczne związane z  Kościołem Pokoju. Inicjatorka  warsztatów artystycznych i edukacyjnych na placu Pokoju. Za swoje działania otrzymała nagrodę „Orły Powiatu Świdnickiego”, nagrodę kulturalną Prezydenta Świdnicy, wyróżnienie Świdnickiego Forum Kobiet w plebiscycie „Kobieta z Pasją” w kategorii „Kobieta w kulturze i sztuce”. Została także wyróżniona przez Kapitułę Ruchu „Piękniejsza Polska” za „tworzenie piękna, którym możemy szczycić się przed światem”. Prywatnie żona Waldemara Pytla, biskupa diecezji wrocławskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i  proboszcza parafii ewangelickiej w Świdnicy.

Więcej o konkursie –  https://www.mbp.swidnica.pl/konkursy/854-x-ogolnopolski-konkurs-na-autorska-ksiazke-literacka-swidnica-2019

Related Images:

16 listopada 2017 roku w auli Fundacji Ewangelickiego Centrum Diakonii i Edukacji odbyła się uroczystość wręczenia Nagrody Rzecznika Praw Obywatelskich im. doktora Macieja Lisa. W tym roku laureatem został dr hab. inż. arch. Marek Wysocki z Gdyni. Nagroda przyznawana jest za szczególne osiągnięcia w dziedzinie obrony praw i interesów osób z niepełnosprawnościami. Nagrodę wręczył Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich.

Nagroda im. doktora Macieja Lisa została ustanowiona z inicjatywy Rzecznika Praw Obywatelskich w celu uhonorowania pamięci Macieja Lisa – Pełnomocnika Terenowego RPO we Wrocławiu, doktora nauk prawnych, współtwórcy Centrum Kształcenia i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych we Wrocławiu, obecnie Fundacji Ewangelickie Centrum Diakonii i Edukacji im. ks. Marcina Lutra. Fundatorem Nagrody jest Rzecznik Praw Obywatelskich, a o jej przyznaniu decyduje kapituła, w skład której wchodzi Rzecznik Praw Obywatelskich, przedstawiciel Rodziny Macieja Lisa, Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego, Prezydent Miasta Wrocławia oraz Biskup Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.

Pan Marek Wysocki od 1989 roku jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej. Stworzył i propaguje zasady projektowe, które umożliwiają lepsze funkcjonowanie osób z niepełnosprawnościami i osób starszych w przestrzeni publicznej. Jego Standardy Dostępności są stosowane w Gdyni od 2013 roku.

Laudację z okazji przyznania nagrody przygotował Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek, a odczytała ją Beata Wachowiak-Zwara, Pełnomocnik Prezydenta ds. osób niepełnosprawnych.

W uroczystości uczestniczyli: zwierzchnik Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP Ksiądz Biskup Waldemar Pytel, Poseł na Sejm RP Sławomir Piechota, Rzecznik ds. Osób Niepełnosprawnych, Rzecznik ds. osób niepełnosprawnych Bartłomiej Skrzyński, gospodarze Fundacji oraz rodzina doktora Macieja Lisa.

Witając Laureata i Gości pan Krzysztof Lis powiedział: Ludzie z pozytywną wizją zmieniają otaczający nas świat na lepsze. Doceniajmy ich, szanujmy i nagradzajmy. Uczmy się od nich wrażliwości, czerpmy energię tak, aby i nasze działania nacechowane były wzajemnym szacunkiem i zrozumieniem.

W trakcie uroczystości grupa teatralna Experyment, złożona z Wychowanków Fundacji, zaprezentowała etiudę „Rodzina”.

Więcej informacji:

https://wroclaw.onet.pl/wroclaw-nagroda-rpo-im-dr-macieja-lisa-dla-marka-wysockiego/1vw1dt5

https://gdynia.pl/co-nowego,2774/marek-wysocki-z-nagroda-rzecznika-praw-obywatelskich,501605

https://wroclaw.tvp.pl/34844737/nagroda-dla-naukowca-ktory-tworzy-miasta-dostepne-dla-wszystkich

https://slawomirpiechota.pl/wydarzenia/

Tekst: ks. Paweł Meler

Related Images: