Po blisko 40-latach pracy na rzecz luterańskiej parafii i zabytku z listy dziedzictwa kulturowego UNESCO z parafią pożegnał się Biskup Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego Waldemar Pytel. Opiekę nad wiernymi i bezcennym obiektem przekazał nowemu Proboszczowi, księdzu Pawłowi Melerowi.
Uroczyste nabożeństwo odbyło się 29 czerwca 2025 w świnickim Kościele Pokoju. Wyjątkowo licznie zgromadzeni wierni i goście wysłuchali dwóch kazań, obu czerpiących z biblijnej opowieści o Mojżeszu, który nie dotarłszy do celu z ludem, przekazuje przywództwo młodszemu Jozuemu. Ustępujący gospodarz Kościoła Pokoju i wieloletni proboszcz parafii luterańskiej Świętej Trójcy przekazał swojemu współpracownikowi, a od dzisiaj Proboszczowi wiele symboli: XVIII-wieczną batutę znalezioną podczas jednej z niezliczonych renowacji kościoła ostatnich lat, klucz do bram i pustą księgę kroniki. Sam zostawił kronikę z zapisanymi 600. stronami. Asystentami przy wprowadzeniu ks. Pawła Melera byli ks. radca Michał Makula z Łodzi oraz ks. Marcin Rayss z Zielonej Góry.
Wzruszające podziękowanie w imieniu Rady Parafialnej i całej parafii wygłosił kurator parafii Teodor Drozdowicz, który wraz z Pawłem Żakiem i ks. Pawłem Melerem przekazał Bożenie i Waldemarowi Pytlom ceramiczną miniaturę ambony Kościoła Pokoju, wykonaną w Bolesławcu. Druga, nieco mniejsza, stanie po zakończeniu prac renowacyjnych w hali chrztów.
Ks. Paweł Meler ma 38 lat i pochodzi z Torunia. Po ukończeniu Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie został ordynowany na duchownego 9 lutego 2013 roku w Hołdunowie. Po ordynacji swoją służbę rozpoczął w parafiach w Pabianicach i Łodzi jako wikariusz diecezji warszawskiej. W latach 2014-2017 był diecezjalnym duszpasterzem młodzieży w tej diecezji.
Od roku 2017 ks. Paweł Meler służy w diecezji wrocławskiej jako jej wikariusz, a w latach 2017-2023 był w tej diecezji duszpasterzem młodzieży. Przez osiem minionych lat jego służba głównie koncentrowała się wokół świdnickiego Kościoła Pokoju. 16 marca tego roku Zgromadzenie Parafialne jednogłośnie wybrało go na stanowisko Proboszcza. Ks. Paweł Meler wraz z żoną Agatą mają dwóch synów.
Ustępującemu proboszczowi dziękowali, a nowego witali licznie zaproszeni goście. Listy skierował biskup świdnicki Kościoła Rzymsko-Katolickiego Marek Mendyk, przemówienie wygłosiła prezydent Świdnicy Beata Moskal-Słaniewska, której towarzyszył przewodniczący Rady Miejskiej Krzysztof Lewandowski. Dziękowali i witali także starosta świdnicki Piotr Fedorowicz, wicestarosta Zygmunt Worsa, przedstawiciele Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Niemczech oraz przedstawiciel rycerzy Zakonu Joannitów. Wiele serdecznych podziękowań popłynęło również w prywatnych rozmowach podczas spotkania po nabożeństwie w ogrodzie przy Kościele Pokoju.
27. kwietnia 2025 roku w Niedzielę Quasimodogeniti w kościele Apostołów Piotra i Pawła zainaugurowano obchody jubileuszu 500 lat Reformacji w Görlitz w czasie nabożeństwa w którym udział wzięły wszystkie parafie ewangelickie miasta Görlitz oraz Parafia Ewangelicko-Augsburska w Lubaniu. Obchody potrwają do dnia 31.10.2025 roku czyli do dnia Święta Reformacji obchodzonego co roku na pamiątkę historycznej odnowy Kościoła chrześcijańskiego.
Po tym, jak w 1517 roku augustiański mnich Marcin Luter umieścił 95 tez na portalu kościoła zamkowego w Wittenberdze, aby zakwestionować błędne zmiany w Kościele, jego nauki rozprzestrzeniły się po całej Europie w bardzo krótkim czasie.
W Görlitz, jednym z sześciu miast Związku Sześciu Miast, słynny kaznodzieja odpustowy Johann Tetzel otrzymał swoją scenę, a na drzwiach kościoła wywieszono ostrzeżenia przed heretykiem Lutrem. Reformacja była (również) procesem w Görlitz:
W 1521 roku zaraza rozprzestrzeniła strach i terror. Ci, którzy mogli, uciekli z miasta, w tym rada miejska, ale nie pastor Rotbart, który do tej pory działał niepozornie. Pozostał i głosił coraz więcej w duchu Lutra, spotykając się z otwartymi uszami i sercami pragnącymi zmian. Uderzająca intensyfikacja i konsolidacja nastąpiła jednak dopiero w 1525 roku. Władze miasta mogły zareagować jedynie w sposób akceptujący i wyważony na rozdawanie Komunii Świętej pod obiema postaciami w krypcie kościoła Apostołów Piotra i Pawła w pierwszą niedzielę po Wielkanocy 1525 roku oraz pominięcie tradycyjnych, przede wszystkim widocznych ceremonii i obrzędów w kościele i na ulicach miasta. W Görlitz obywatele, odwaga i siła wiary były ze sobą nierozerwalnie związane i wynikały z zapotrzebowania ludzi na uczestnictwo religijne.
Nie będzie to jednak jedyny cel obchodów w 2025 roku. Nawet jeśli obchody 500 lat Reformacji z nabożeństwami otwierającymi i zamykającymi wyznaczą ramy czasowe dla świątecznych wydarzeń zaplanowanych między 27. kwietnia a 31. października. W 1525 roku miało miejsce kilka ważnych wydarzeń w historii miasta Görlitz.
Projekt – Bürger.Mut.Glaubenskraft – Obywatele.Odwaga.Siła wiary ma na celu skupienie się na żądaniach sukienników dotyczących udziału w życiu politycznym, którzy po raz pierwszy publicznie przedstawili swoje katalogi żądań w kościele Apostołów Piotra i Pawła w 1525 roku, biorąc pod uwagę fakt, że los miasta w tym czasie był głównie w rękach kilku wpływowych rodzin.
Obywatele musieli również odbudować miasto po poważnym pożarze w 1525 roku. Ale katastrofa ta utorowała również drogę czemuś nowemu: oznaczała narodziny renesansowej architektury w Görlitz. Wystarczy pomyśleć o Schönhof, w którym obecnie mieści się Muzeum Śląskie, lub o skrzydle Archiwum Rady. Udział w kulturze nowego stylu architektonicznego, który rozprzestrzenił się z Włoch, stał się możliwy.
Tytuł projektu – Obywatel.Odwaga.Siła wiary – oznacza zatem w równym stopniu żądanie uczestnictwa w życiu religijnym, politycznym i kulturalnym.
Rok jubileuszowy 2025 jest zatem postrzegany jako wielowymiarowe wydarzenie i okazja, w której przygotowaniu i organizacji powinno uczestniczyć jak najwięcej podmiotów społeczeństwa obywatelskiego. Z jednej strony służy ono kulturze pamięci, ale z drugiej chciałoby zachęcić obywateli do odkrywania, wzmacniania i rozwijania odwagi i siły wiary w życiu codziennym, w sferze artystycznej, naukowej, politycznej i religijnej.
Tekst: ks. Cezary Królewicz i ks. dr Matthias Paul
Pięciodniowe obchody jubileuszu 500 lat Reformacji w Lubaniu rozpoczęły się 21.05.2025 roku w Ratuszu w Sali Rajców zwanej też Salą Królewską w samym centrum Lubania. Służy ona dzisiaj głównie do organizacji sesji Rady Miasta Lubań. Otwarła je trzydniowa międzynarodowa konferencja naukowa – Europejska Wspólnota Kultury – EuCuComm 2025 w swojej już czwartej odsłonie. Wszystkie poruszane zagadnienia koncentrowały się wokół tematu: 500 lat Reformacji na Górnych Łużycach i Śląsku: dziedzictwo religijne, architektoniczne i kulturowe. Inicjatorem konferencji od jej pierwszej edycji jest Parafia Ewangelicko – Augsburska w Lubaniu we współpracy z Dolnośląskim Oddziałem Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków i Zespołem Inżynierów AŁYKOW.
Zgromadzonych powitał burmistrz miasta Lubań Grzegorz Wieczorek, starosta Powiatu Lubańskiego Zbigniew Zjawin oraz bp Waldemar Pytel – zwierzchnik Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Polsce. W imieniu Komitetu Naukowego konferencji głos zabrał prof. Łukasz Bednarz z Politechniki Wrocławskiej.
Wykład wprowadzający w tematykę konferencji zaprezentował najmłodszy biskup luterański w Polsce – bp Wojciech Pracki będący zwierzchnikiem Diecezji Katowickiej, który mówił o pionierskich impulsach Reformacji Witteberskiej.
Tuż po nim zaprezentowana została przez jednego ze współautorów dr Larsa-Arne Dannenberga książka, wydana przez parafię ewangelicką w Lubaniu, zatytułowana Ewangelicki Lubań, ukazującą zarówno rys historyczny Reformacji w Lubaniu od dnia Niedzieli Wielkanocnej 1525 roku, trudne losy Kościoła Ewangelickiego po II wojnie światowej jak i współczesne życie kościelne lubańskich ewangelików.
dr Lars-Arne Dannenberg
Daniel Gibski
prof. John Grunewald
Zentrum für Kultur und Geschichte
WKZ WROCŁAW
Politechnika Drezdeńska
Bogato ilustrowana publikacja dostępna jest w kancelarii parafialnej w Lubaniu. Dolnośląski konserwator zabytków – Daniel Gibski – przedstawił niedocenioną kreację byłego kościoła ewangelickiego w Pogorzeliskach, a John Grunewald z Politechniki Drezdeńskiej nawiązał do odnawialnych źródeł energii i możliwości ich zastosowania w zabytkach w tym również kościelnych.
prof. Juliusz Gardawski
Andrea Paulik
prof. Marek Pilch
Szkoła Główna Handlowa
Sorbisches Museum Bautzen
Szkoła Muzyczna w Katowicach
Prof. Juliusz Gardawski ze Szkoły Głównej Handlowej mówił o ekonomii politycznej protestantyzmu, Andrea Paulik z Muzeum Serbołużyckiego w Bautzen o Serbołużyczanach i Reformacji, prof. Marek Pilch z Akademii Muzycznej w Katowicach o pieśni w twórczości ks. Marcina Lutra, prof. Jerzy Sojka z Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie o działaniach podejmowanych przez luteran współcześnie w skali globalnej poprzez Światową Federację Luterańską, a ks. Karol Macura z Drogomyśla o miejscu sztuk plastycznych w Kościele Reformacji.
prof. Jerzy Sojka
ks. Karol Macura
Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Drogomyślu
Historię kościołów granicznych i ucieczkowych przypomniała prof. Joanna Szczepankiewicz-Battek z Uniwersytetu WSB Merito we Wrocławiu, Sven Hübner mówił o krypcie Emmericha przy kościele św. Mikołaja w Görlitz, dr inż. Krzysztof Ałykow omówił technikę budowy konstrukcji mansardowych, które stały się swoistym wyznaniem wiary dla ewangelików,
Margrit Kempgen
Sven Hübner
Fundacja Ewangelickiego Śląska – Görlitz
Konservierung & Restaurierung von Architekturoberfläche | Baudenkmalpflege
nadradca kościelny Magrit Kempgen z Fundacji Ewangelickiego Śląska mówiła o wpływie Reformacji na kulturę pochówków na przykładzie cmentarza przy kościele św. Mikołaja w Görlitz, dr Łukasz Tekiela – dyrektor Muzeum Regionalnego w Lubaniu nakreślił historię powstania jednego z najważniejszych kościołów ewangelickich Lubania tj. kościoła Krzyża Chrystusowego, a Beata Błażejczak w oparciu o opracowaną przez siebie i jej męża książkę o dziedzictwie Reformacji w Lasowie niedaleko Zgorzelca.
prof. Joanna Szczepankiewicz-Battek
dr inż. Krzysztof Ałykow
Uniwersytetu WSB Merito we Wrocławiu
Zespół Inżynierów AŁYKOW
Szerokie spektrum poruszonych zagadnień, w tym również wyłącznie technicznych, w czasie konferencji jest zgodne z założeniem organizatorów, aby nadać jej charakter interdyscyplinarny. Materiały dotyczące jej obecnej edycji jak i poprzednich dostępne są na stronie internetowej konferencji – EuCuComm.eu oraz w kancelarii parafialnej.
dr Łukasz Tekiela
Beata Błażejczak
Muzeum Regionalne w Lubaniu
Trzeci dzień obchodów zakończył koncert chórów w parafialnym kościele ewangelickim w Lubaniu. Repertuar muzyczny dawnego Lubania przygotował i zaprezentował Chór Kameralny z Görlitz pod dyrekcją Reinharda Seeligera pełniącego funkcję dyrektora muzycznego w Görlitz. Następnie bogaty repertuar pieśni religijnych zaprezentował Chór Jubilate Deo z Katowic – Mysłowic pod dyrekcją Joanny Bliwert – Hoderny. Fragmenty koncertu dostępne są dzięki uprzejmości PEA Hołdunów >>>
Chór Jubilate Deo z Katowic – Mysłowic
Chór Kameralny z Görlitz
Nabożeństwo dziękczynne czwartego dnia obchodów zgromadziło liczne grono wiernych. Kazanie wygłosił bp Jerzy Samiec – zwierzchnik Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Polsce. W oparciu o fragment listu ap. Pawła do Rzymian powiedział m.in.:
Biskup Jerzy Samiec – zwierzchnik Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w RP
Czy dziś jesteśmy na tym samym etapie jak 500 lat temu? Chyba jednak żyjemy w innej rzeczywistości. Nie łudzę się, że zeświecczenie przestanie postępować, a pozycja Kościołów nie będzie malała, ale Ewangelia Chrystusowa nigdy nie straci swej mocy. Bo jest mocą Bożą ku zbawieniu każdego kto wierzy. Zauważcie, ze Paweł nie mówi o Kościele, o grupie tylko o pojedynczym człowieku, którego życie może być zmienione poprzez usprawiedliwienie i zbawienie. To poszczególny człowiek może żyć wiarą. Gdy myślę o sobie muszę przyznać, że czasami się wstydzę i zdejmuję koloratkę. Wstydzę się tego co dzieje się Kościele, wstydzę się tej nieakceptowalnej przemocy seksualnej i przemocy nadużywania władzy. Wstydzę się przepychu i umiłowania chwały przez nas, duchownych i biskupów. Wstydzę się, gdy hordy ludzi z kijami bejsbolowymi, w tak zwanej obronie Jezusa, ruszają do ataku na inaczej myślących, czy wierzących. Wstydzę się, gdy słyszę pełne nienawiści i wykluczenia słowa nauczania niektórych hierarchów. Czy wstydzę się Ewangelii o Jezusie Chrystusie moim Zbawicielu? Mam nadzieję, że jeżeli tak, to rzadko. Bo On – Jezus odmienił kiedyś moje życie i powołał do tego by być Jego świadkiem. (cały tekst kazania >>>)
W liturgii wzięło udział dziewięciu duchownych z kraju i zagranicy.
Oprócz proboszcza Parafii Ewangelicko – Augsburskiej w Lubaniu – ks. Cezarego Królewicza i bpa Samca, obecni byli bp Waldemar Pytel – zwierzchnik Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Polsce, bp elekt Diecezji Wrocławskiej Marcin Orawski, ks. dr Adam Malina pełniący funkcję prezesa Synodu Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Polsce, ks. Theresa Rinecker – zwierzchnik Okręgu Kościelnego Görlitz Kościoła Ewangelickiego Berlina Brandenburgii i Śląskich Górnych Łużyc, ks. dr Matthias Paul – proboszcz Parafii Ewangelickiej Śródmieścia Görlitz, ksiądz proboszcz Jerzy Gansel z Legnicy oraz ks. Paweł Meler ze Świdnicy. Nabożeństwo uświetnił Chór Jubilate Deo z Katowic – Mysłowic, Chór Parafialny i Chór Puzonistów z Parafii Ewangelickiej Schleife/Slepo.
Zwieńczeniem obchodów było tradycyjne Święto Parafialne organizowane przez lubańską parafię ewangelicką co roku w maju lub w czerwcu w dniu Święta Zesłania Ducha Świętego. Tegoroczne powiązane zostało z jubileuszem 500 lat Reformacji.
Oczekiwanie jest istotnym elementem czasu pasyjnego. Oczekujemy w nim pogłębionej refleksji nad dziełem zbawienia i chwili zatrzymania się w życiowej gonitwie. Wszystko po to, aby lepiej przygotować się do Wielkiego Tygodnia oraz przyjąć bogactwo przeżyć, które ze sobą niesie.
Dla dzieci i młodzieży diecezji wrocławskiej to oczekiwanie ma jeszcze jeden wymiar. Czekają oni na tradycyjne pasyjne spotkanie, które od lat odbywa się w karkonoskiej Przesiece i oprócz piękna górskiej natury oferuje im radość ze spotkania i ciekawy program prowadzony w trzech grupach wiekowych.
Tegoroczne rekolekcje odbywały się w terminie 28-30 marca. Zajęcia w grupie najmłodszej prowadziły p. radca Lucyna Żak i p. Dorota Burchardt, w grupie średniej – ks. Marta Mikołajczyk i ks. Paweł Meler, a w grupie młodzieżowej – ks. Marek Bożek i ks. Paweł Mikołajczyk. Tematem we wszystkich grupach była natomiast wiara.
Przygotowaniem logistycznym rekolekcji zajęli się Joanna i ks. Sebastian Koziełowie, a oprawą muzyczną i dodatkową opieką nad uczestnikami – p. Agnieszka Kupska oraz ks. Sławomir Sikora.
Zaangażowanie w stworzenie przestrzeni do spotkania dla najmłodszych członków diecezji docenił biskup Waldemar Pytel, który w sobotę odwiedził Przesiekę, podziękował organizatorom i życzył wszystkim uczestnikom głębokiej wiary opartej na Bożym Słowie i sile wspólnoty.
Jak co roku nie zabrakło miejsca na dodatkowe atrakcje. Tym razem wszyscy udali się na lodowisko. Przygotowano również ognisko, zajęcia integracyjne, prowadzono wspólny śpiew i rękodzieło. Rekolekcje zakończyły się w niedzielę Laetare nabożeństwem w kościele ewangelicko-augsburskim w Cieplicach.
22 marca 2025 roku we Wrocławiu odbyła się 7. sesja VII Synodu Diecezjalnego Diecezji Wrocławskiej, podczas której dokonano wyboru nowego zwierzchnika diecezji.
Obrady rozpoczęły się nabożeństwem spowiednio-komunijnym w kościele Opatrzności Bożej, a kazanie wygłosił Zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, bp Jerzy Samiec, który przewodniczył również dalszym obradom synodu.
Wybory nowego biskupa były związane z przejściem na emeryturę dotychczasowego zwierzchnika diecezji, bp. Waldemara Pytla. W listopadzie 2024 roku konferencja duchownych wytypowała trzech kandydatów: ks. Roberta Sitarka, ks. Marcina Orawskiego oraz ks. Sławomira Sikorę. Świeccy członkowie synodu nie zgłosili dodatkowych kandydatur. Podczas synodu wyborczego wszyscy trzej kandydaci zaprezentowali swoje wizje przyszłej służby i odpowiadali na pytania zgromadzonych.
W pierwszej turze głosowania najwięcej głosów zdobyli ks. Robert Sitarek (20 głosów) i ks. Marcin Orawski (17 głosów), ks. Sławomir Sikora, otrzymał 11 głosów. W drugiej turze ks. Marcin Orawski zdobył 26 głosów, a ks. Robert Sitarek 19 głosów. Tym samym synod powierzył ks. Orawskiemu urząd Biskupa Diecezji Wrocławskiej na kadencję 2025-2035.
Po ogłoszeniu wyników bp Jerzy Samiec zamknął obrady. Termin wprowadzenia w urząd nowego biskupa zostanie podany w późniejszym czasie.
Ks. Marcin Orawski urodził się w Skoczowie na Śląsku Cieszyńskim. Jest absolwentem Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie oraz Podyplomowego Studium Religioznawstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Praktykę po studiach odbywał w parafiach w Skoczowie i Bielsku. Po ordynacji 1 lutego 1998 roku został skierowany do służby jako wikariusz w Parafii Opatrzności Bożej we Wrocławiu, gdzie w 2003 roku objął stanowisko proboszcza pomocniczego, a w 2017 roku został proboszczem parafii.
Od 2000 roku pełni funkcję duszpasterza więziennego Diecezji Wrocławskiej. W 2010 roku został odznaczony brązowym medalem za zasługi w pracy penitencjarnej przez ministra sprawiedliwości. W latach 2011-2020 był redaktorem naczelnym magazynu „Wiara i Mundur”, wydawanego przez Ewangelickie Duszpasterstwo Wojskowe. Od 2015 roku pełni funkcję diecezjalnego wizytatora nauczania kościelnego. W 2017 roku został radcą Rady Diecezjalnej Diecezji Wrocławskiej i delegatem duchownych do Synodu Kościoła XIII, XIV i XV kadencji. W 2022 roku został wybrany do Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce na kadencję 2022-2026.
Ks. Marcin Orawski wraz z żoną Iwoną wychowują dwie córki.
ukazującą zarówno rys historyczny Reformacji w Lubaniu od dnia Niedzieli Wielkanocnej 1525 roku, trudne losy Kościoła Ewangelickiego po II wojnie światowej jak i współczesne życie kościelne lubańskich ewangelików.
W liturgii wzięło udział dziewięciu duchownych z kraju i zagranicy.
