27. kwietnia 2025 roku w Niedzielę Quasimodogeniti w kościele Apostołów Piotra i Pawła zainaugurowano obchody jubileuszu 500 lat Reformacji w Görlitz w czasie nabożeństwa w którym udział wzięły wszystkie parafie ewangelickie miasta Görlitz oraz Parafia Ewangelicko-Augsburska w Lubaniu. Obchody potrwają do dnia 31.10.2025 roku czyli do dnia Święta Reformacji obchodzonego co roku na pamiątkę historycznej odnowy Kościoła chrześcijańskiego.
Po tym, jak w 1517 roku augustiański mnich Marcin Luter umieścił 95 tez na portalu kościoła zamkowego w Wittenberdze, aby zakwestionować błędne zmiany w Kościele, jego nauki rozprzestrzeniły się po całej Europie w bardzo krótkim czasie.
W Görlitz, jednym z sześciu miast Związku Sześciu Miast, słynny kaznodzieja odpustowy Johann Tetzel otrzymał swoją scenę, a na drzwiach kościoła wywieszono ostrzeżenia przed heretykiem Lutrem. Reformacja była (również) procesem w Görlitz:
W 1521 roku zaraza rozprzestrzeniła strach i terror. Ci, którzy mogli, uciekli z miasta, w tym rada miejska, ale nie pastor Rotbart, który do tej pory działał niepozornie. Pozostał i głosił coraz więcej w duchu Lutra, spotykając się z otwartymi uszami i sercami pragnącymi zmian. Uderzająca intensyfikacja i konsolidacja nastąpiła jednak dopiero w 1525 roku. Władze miasta mogły zareagować jedynie w sposób akceptujący i wyważony na rozdawanie Komunii Świętej pod obiema postaciami w krypcie kościoła Apostołów Piotra i Pawła w pierwszą niedzielę po Wielkanocy 1525 roku oraz pominięcie tradycyjnych, przede wszystkim widocznych ceremonii i obrzędów w kościele i na ulicach miasta. W Görlitz obywatele, odwaga i siła wiary były ze sobą nierozerwalnie związane i wynikały z zapotrzebowania ludzi na uczestnictwo religijne.
Nie będzie to jednak jedyny cel obchodów w 2025 roku. Nawet jeśli obchody 500 lat Reformacji z nabożeństwami otwierającymi i zamykającymi wyznaczą ramy czasowe dla świątecznych wydarzeń zaplanowanych między 27. kwietnia a 31. października. W 1525 roku miało miejsce kilka ważnych wydarzeń w historii miasta Görlitz.
Projekt – Bürger.Mut.Glaubenskraft – Obywatele.Odwaga.Siła wiary ma na celu skupienie się na żądaniach sukienników dotyczących udziału w życiu politycznym, którzy po raz pierwszy publicznie przedstawili swoje katalogi żądań w kościele Apostołów Piotra i Pawła w 1525 roku, biorąc pod uwagę fakt, że los miasta w tym czasie był głównie w rękach kilku wpływowych rodzin.
Obywatele musieli również odbudować miasto po poważnym pożarze w 1525 roku. Ale katastrofa ta utorowała również drogę czemuś nowemu: oznaczała narodziny renesansowej architektury w Görlitz. Wystarczy pomyśleć o Schönhof, w którym obecnie mieści się Muzeum Śląskie, lub o skrzydle Archiwum Rady. Udział w kulturze nowego stylu architektonicznego, który rozprzestrzenił się z Włoch, stał się możliwy.
Tytuł projektu – Obywatel.Odwaga.Siła wiary – oznacza zatem w równym stopniu żądanie uczestnictwa w życiu religijnym, politycznym i kulturalnym.
Rok jubileuszowy 2025 jest zatem postrzegany jako wielowymiarowe wydarzenie i okazja, w której przygotowaniu i organizacji powinno uczestniczyć jak najwięcej podmiotów społeczeństwa obywatelskiego. Z jednej strony służy ono kulturze pamięci, ale z drugiej chciałoby zachęcić obywateli do odkrywania, wzmacniania i rozwijania odwagi i siły wiary w życiu codziennym, w sferze artystycznej, naukowej, politycznej i religijnej.
Tekst: ks. Cezary Królewicz i ks. dr Matthias Paul
Zdjęcia: Roswitha Wintermann i Kristina Kumpf
