Drogie Siostry i Bracia w Jezusie Chrystusie!

Z pewnością docierają do Was różne informacje o sytuacji na Białorusi, która jest naszym bezpośrednim, wschodnim sąsiadem. Nie brakuje komentarzy, że przeżywa teraz „swój sierpień”, co jest odniesieniem do wydarzeń, które miały miejsce przed wieloma laty w Polsce.

Zapraszam Was do stworzenia wspólnej więzi modlitewnej w najbliższą niedzielę 23 sierpnia 2020 roku. Niech z każdej parafii popłynie modlitwa o pokój i wolność dla Białorusi. Pamiętajmy też na co dzień w naszych osobistych modlitwach nie tylko o naszych współwyznawcach w tym kraju, ale także o całym białoruskim społeczeństwie, które pokojowo walczy o przemiany.

W ostatnich dniach w naszym przewodniku „Z Biblią na co dzień” pojawił się cytat niemieckiego teologa Petera Straucha: „Postawiłeś nas pośród sporów tego świata, abyśmy ogłaszali Twój pokój, który zaczyna się dopiero tam, gdzie człowiek jak dziecko zaufa Twojemu słowu.” Myślę, że doskonale pasuje do obecnej sytuacji. Postawieni zostaliśmy nie tyle w środku niepokoju, co tuż obok walki o godność, wolność i szacunek. Nie możemy zrezygnować z działania, w tym z modlitewnej inicjatywy.

Zwróciłem się z prośbą o przygotowanie tekstu modlitwy do Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Białymstoku. To parafia położona najbliżej granicy z Białorusią, więc najlepiej rozumie tamtejszą sytuację. Otrzymałem tekst, który dodaję poniżej, a który został przygotowany przez grupę ludzi z białostockiej parafii. Zachęcam do wykorzystania tej modlitwy.

Polecam również lekturę wywiadu z ks. Władimirem Tatarnikowem, proboszczem Parafii Ewangelicko-Luterańskiej św. Jana w Grodnie, z którym nasz Kościół jest w stałym kontakcie. Wywiad ukazał się na portalu ewangelicy.pl, a opublikowany został z wymownym tytułem: „Biliśmy w dzwony, aby milicja nie biła ludzi”.

Niech dobry Bóg będzie dla nas nieustannie źródłem pokoju!

Dziękuję za Wasze zaangażowanie i modlitewną łączność.
Biskup Jerzy Samiec

MODLITWA O BIAŁORUŚ

Przychodzimy do Ciebie, Wszechmogący Panie i Boże, który jesteś Bogiem porządku i pokoju. Przynosimy naszych wschodnich sąsiadów. Prosimy zatrzymaj przemoc, ujmij się za skrzywdzonymi, dodaj im sił, aby mogli przebaczyć tym, którzy ich skrzywdzili.

Powstrzymaj nienawiść, a w jej miejsce wlej wzajemny szacunek. Daj mądrość, roztropność i dar jedności wszystkim, którzy decydować będą o przyszłości Białorusi.

Powierzamy Tobie wszystkich angażujących się społecznie i narażających swoje życie, czy zdrowie. Prosimy pociesz tych, którzy podczas protestów stracili swoich bliskich, wzmocnij tych, którzy zostali fizycznie i psychicznie złamani.
Obdarz Panie naszych sąsiadów wolnością, sprawiedliwością i pokojem, a nas uczyń wrażliwymi na ludzką krzywdę, niesprawiedliwość i zło, abyśmy według naszych możliwości umieli właściwie reagować.  Chcemy być solą i światłością tego świata! Amen.

Jest tylko kilka konkretnych szczegółów dotyczących życia znakomitego muzyka i kompozytora Johanna Knöfela, który urodził się w Lubaniu w 1530 roku i gdzie dorastał.

Nie wiadomo, gdzie zdobył wykształcenie, ale około 1560 roku pracował jako kantor i nauczyciel w słynnym Gimnazjum Trotzendorffa w Złotoryi. Uczył tam gry na flecie, skrzypcach i fortepianie, a także kompozycji.

W roku swojego ślubu, 1569, był już kapelmistrzem na dworze księcia piastowskiego Heinricha XI z Legnicy, Brzegu i Złotoryi. Zadedykował mu również swoją pierwszą dużą kompozycję: Dulcissimae cantiones.

W 1575 roku ukazało się jego kolejne ważne dzieło, Cantus choralis, które zadedykował luterańskiej radzie miasta Wrocławia. Kilka lat później, w 1579 r., był kapelmistrzem w Heidelbergu w służbie księcia Ludwika VI Wirtembergii, któremu poświęcił Cantiones piae w 1580 roku, a także szereg pieśni świeckich, które nazwał Neue deutsche Liedlein.

Wkrótce po śmierci elektora w 1583 roku Knöfel powrócił na Śląsk, a wkrótce potem do Pragi jako organista w kościele Braci Czeskich na Nowym Mieście. W 1592 roku publikuje tam Novae melodiae. Po 1592 roku nie ma już żadnych dalszych odniesień i informacji o jego pracy i życiu. Zakłada się, że zmarł on w Pradze w 1617 roku.

Johann Knöfel – prawie zapomniany syn Lubania i wspaniały muzyk.

Można będzie usłyszeć utwory na chór, flet i organy, w tym pięcioczęściowe części z Cantus coralis, pięcioczęściowe aranżacje pieśni z Neue deutsche Liedein i dwa chorały napisane specjalnie dla Lubania po pożarze miasta w 1760 roku.

ks. Cezary Królewicz

W Łomnicy nad Bobrem, na terenie zespołu pałacowo-folwarcznego, otwarto 8 lipca 2020 roku zrekonstruowany po latach starań protestancki Dom Modlitwy. W uroczystości uczestniczyło wielu wybitnych gości z Polski i Niemiec, w tym Biskup Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce ks. bp Waldemar Pytel,  ks. Sebastian Kozieł, a także marszałek województwa dolnośląskiego Cezary Przybylski oraz premier Saksonii Michael Kretschmer. Gospodarzem uroczystości była właścicielka łomnickiego dominium Elisabeth von Küster, Zgodnie z intencją jej oraz osób zrzeszonych w Stowarzyszeniu Pielęgnacji Kultury i Sztuki Śląska, protestancki Dom Modlitwy będzie jednocześnie miejscem otwartym dla wszystkich – miejscem różnorodnych spotkań i wydarzeń. Ksiądz biskup Waldemar Pytel wyraził nadzieję, że w otwarciu Domu Modlitwy realizuje się, trochę wbrew historycznym zakrętom i zatargom, odwieczny plan Boży,  przekazany przez proroka Izajasza: „Mój dom będzie nazwany domem modlitwy dla wszystkich ludów!”

Dom Modlitwy został wybudowany przez ewangelickich wiernych w Rząśniku w powiecie Świerzawa, w roku 1748. Był jednym z ponad dwustu drewnianych kościołów bez wieży, jakie powstawały wtedy na całym pruskim ówcześnie Śląsku. Od zakończenia II wojny światowej kościół popadał w ruinę. Ze względu na zły stan techniczny przeznaczono go do rozbiórki i w roku 2008 zdemontowano. Ratowania zabytku podjęli się właściciele Pałacu Łomnica oraz Stowarzyszenie Pielęgnacji Kultury i Sztuki Śląska, przewożąc ocalałe fragmenty budowli do Łomnicy. Ostatecznie powstała tu architektoniczna perła – wierna rekonstrukcja rząśnickiego Domu Modlitwy. Postawili go  polscy i niemieccy cieśle, używając tych samych technik, którymi posługiwali się budowniczowie przed ponad dwustu pięćdziesięcioma laty.

W rozważaniu wygłoszonym podczas uroczystego otwarcia Domu Modlitwy w Łomnicy, ks. bp. Waldemar Pytel powiedział, że ludzie zawsze poszukiwali przestrzeni, które pozwalałyby im zbliżyć się do Boga. Porównał zrekonstruowany Dom Modlitwy do El-Betel, ołtarza,  który Bóg nakazał postawić Jakubowi. (1 Mż 35,1.7 ).  – W takich wnętrzach nasi przodkowie jednoczyli się wokół Słowa Bożego i na modlitwie. Można tu było spotkać ludzi, którzy martwili się o swoją przyszłość. Można było zobaczyć rodziny stojące na rozdrożu swojego życia. Można sobie wyobrazić, jak szukali odpowiedzi na trudne, pełne trwogi ale i nadziei pytanie: co z nami będzie, jaka przyszłość nas czeka. Ściany takich jak ta budowli przyjmowały modlitwy, pytania, skargi, prośby, błagania i wyznania win.

Ks. bp. przypomniał, że idee Reformacji dotarły na Dolny Śląsk  bardzo szybko. – Rok po wystąpieniu księdza Marcina Lutra, w 1518 roku, kazanie o treściach spójnych z wittenberskimi tezami wygłosił w Nowym Kościele k. Złotoryi Melchior Hoffmann. Tutaj zmiany religijne dokonywały się przeważnie płynnie i pokojowo. Tutaj dwa postawione obok siebie kościoły, rzymskokatolicki i ewangelicki, wpisały się w krajobraz wielu miejscowości. Z drugiej strony, tutaj swoje żniwo zebrała wojna trzydziestoletnia. Dla protestantów oznaczała ona dotkliwe represje lub konieczność migracji w poszukiwaniu szczęśliwego i spokojnego życia. Przywiązanie do protestantyzmu często wiązało się represjami. Po wojnie pozwolono na budowę trzech kościołów, byleby przetrwały jak najkrócej – przynajmniej tak zakładał cesarz Ferdynand III Habsburg. Stąd obostrzenia dotyczące nietrwałych materiałów, miejsca poza murami czy drewnianej konstrukcji. Świdnica i Jawor do dziś chlubią się swoimi zabytkowymi perłami. Czasy na szczęście się zmieniały, a wraz z nimi zacierały się dawniejsze represyjne prawa i ograniczenia. Sto lat po zezwoleniu na budowę tylko trzech kościołów, ewangelicy mogli wznosić nowy rodzaj budowli sakralnych: Domy Modlitwy.

Goście zgromadzeni w  Łomnicy mogli  być świadkami wskrzeszenia do życia jednego z nich. – Uratowane dziedzictwo przeszłych pokoleń, przeniesione z Rząśnika do łomnickiego dominium, pieczołowicie odrestaurowane, jest pięknym dowodem szacunku i zachwytu dla przeszłości – powiedział bp. Pytel.

Dziękując Elisabeth von Küster za wrażliwość na historyczne dziedzictwo, pogratulował jej zdecydowania i cierpliwości w realizowaniu tej pięknej inicjatywy przywrócenia kolejnym pokoleniom świadectwa dawnych czasów.  Pogratulował też wszystkim, którzy przyłożyli ręki do tego wspaniałego dzieła. Uznał, że mają trwały powód do dumy i radości.  – Niech Bóg Wam błogosławi – dodał. 

Wyraził też radość ze spotkania w ekumenicznej jednocie. – Niech dobry Bóg błogosławi to miejsce. Niech przyciąga ono miłośników historii Dolnego Śląska oraz – tak jak dawniej – wszystkich, którzy poszukują w swoim życiu Boga.

Na koniec wypowiedział słowa błogosławieństwa, które zabrzmiały w tych ścianach po raz pierwszy: „Niech ci błogosławi Pan i niechaj cię strzeże. Niech rozjaśni Pan oblicze swoje nad tobą i niech ci miłościw będzie. Niech obróci Pan twarz swoją ku tobie i niech ci da swój pokój.”   ( 4 Mż 6, 24-26). Amen.

Tekst: bp Waldemar Pytel