Aleja Pięciuset lat Reformacji
9 września w Jaworze odbyła się uroczystość odsłonięcia znaku „Alei Pięciuset Lat Reformacji” w Jaworze. 
Oficjalnego odsłonięcia dokonał Burmistrz Miasta Jawora Emilian Bera wspólnie z Konsul Generalną Niemiec Ulrike Knotz, 
biskupem seniorem Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP ks. Ryszardem Boguszem, proboszczem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Jaworze ks. Tomaszem Stawiakiem, dyrektorem jaworskiej fabryki Mercedesa dr Andreasem Schenkelem oraz Przewodniczącym Rady Miejskiej w Jaworze Danielem Iwańskim.
Aleja Pięciuset Lat Reformacji łączy pl. Wolności z Ewangelickim Kościołem Pokoju.
Podczas uroczystości odsłonięcia nazwy alei wystąpił chór parafialny, który zaśpiewał pieśń „Zbudź Panie ducha Ojców Wiary …”, a bp senior Ryszard Bogusz przybliżył krótko dziedzictwo pięciuset lat Reformacji w Polsce i nieocenione wartości, jakie ze sobą przyniosła.
Uroczystość poprzedził koncert w Kościele Pokoju w Jaworze zatytułowany „500 lat Reformacji” w wykonaniu Orkiestry Historycznej oraz znakomitych solistów: pierwszego skrzypka orkiestry Martyny Pastuszki, sopranistki z Bratysławy Michaeli Kustekovej i skrzypaczki Violetty Szopy-Tomczyk.
Burmistrz Jawora o sobotnich wydarzeniach w Kościele Pokoju:
“23. Jaworskie Koncerty Pokoju zwieńczył koncert zatytułowany „500 lat Reformacji” w wykonaniu jednej z najważniejszych orkiestr muzyki dawnej w Polsce {oh!} Orkiestry Historycznej oraz znakomitych solistów. Uczestnicy tej muzycznej uczty usłyszeli wybitne utwory J. S. Bacha oraz kantaty G. Ph. Telemanna.
Koncert poprzedziła uroczystość odsłonięcia znaku „Alei Pięciuset lat Reformacji”. Oficjalnego odsłonięcia dokonałem wspólnie z Panią konsul Generalną Niemiec Ulrike Knotz, ks. biskupem Ryszardem Boguszem, 
księdzem Tomaszem Stawiakiem, dyrektorem jaworskiej fabryki Mercedesa dr Andreasem Schenkelem oraz Przewodniczącym Rady Miejskiej w Jaworze Danielem Iwańskim. Aleja łączy pl. Wolności z Ewangelickim Kościołem Pokoju (…)”
Podczas uroczystości odsłonięcia nazwy alei wystąpił chór parafialny, który zaśpiewał pieśń “Zbudź Panie ducha Ojców Wiary …”,
a bp senior Ryszard Bogusz przybliżył krótko dziedzictwo pięciuset lat Reformacji w Polsce i nieocenione wartości, jakie ze sobą przyniosła.
za www.kosciolpokojujawor.pl
i parafiach wrocławskich, opracowań chorału protestanckiego w śląskiej muzyce organowej czy dzieł kantorów parafii luterańskich we Wrocławiu. To jedynie niektóre z wystąpień, które razem przybliżały wartość muzyki dla Śląska oraz jej uniwersalizm.
W czasie konferencji miało miejsce odsłonięcie tablicy pamiątkowej, którego dokonał Zwierzchnik Diecezji Wrocławskiej – bp Waldemar Pytel. Adolf Hesse był zarówno kompozytorem, jak i dyrygentem, krytykiem oraz popularyzatorem kultury muzycznej na Dolnym Śląsku. O jego wyjątkowym znaczeniu świadczyły liczne koncerty, które wykonywał w najważniejszych ośrodkach muzyki całej Europy.
Ekumeniczny wymiar konferencji oraz obecność znakomitych prelegentów i wykonawców z różnych miejsc podkreślały ten fakt oraz wskazywały, że mimo różnych przekonań dziedzictwo dawnych mistrzów muzyki kościelnej zachwyca wszystkich i może być punktem wyjścia do merytorycznej i otwartej dyskusji.
Przed trzema laty mając na względzie zbliżający się Jubileusz 500 lat Reformacji rada parafialna podjęła starania, aby przeprowadzić remont kaplicy cmentarnej w Bogatyni. 
Wielkim wysiłkiem udało się ten cel zrealizować. Kaplicę jak i otaczający ją cmentarz wpisano w roku 2017 do rejestru zabytków. Jednocześnie kaplicy nadano imię: Kościół Ewangelicki Zmartwychwstania Pańskiego. Dotychczasowa kaplica stała się tym samym kościołem filialnym lubańskiej parafii.
Poprzedziło ją powitanie i krótki rys historyczny miejsca budowy dzisiejszego i dawnego kościoła ewangelickiego zaprezentowane przez ks. Cezarego Królewicza, który zaznaczył: 
Darem Łaski Bożej stał się zbudowany tutaj kościół apostołów Piotra i Pawła. Najpierw istniała jednak na tym miejscu kaplica, już najprawdopodobniej w roku 1300. Następnie w roku 1691 powiększono kościół budując go prawie całkiem od nowa. 
Kościół przebudowano w roku 1752. W roku 1873 wnętrze kościoła zostało poddane całkowitej renowacji. Kościół miał wtedy 3 dzwony. …. Powiedział także: 
Latem 1912 roku mistrz budowlany Max Weickelt wybudował zupełnie nową kaplicę cmentarną, która poświęcona została 24 listopada 1912 roku i oddana do użytkowania. Następnie wspomni: Długą listę duchownych ewangelickich otwiera ks. pastor Gregor Füger z Zittau, który był duchownym w latach 1567-1583. Lista duchownych ewangelickich po dzień dzisiejszy nie została zamknięta, bo Kościół
Ewangelicki po II wojnie światowej kontynuował, nie bez trudności oczywiście, swoją służbę. Bez przerwy odbywały się tutaj nabożeństwa, lekcje religii, chrzty i pozostałe czynności duszpasterskie. Kaplica cmentarna w której się znajdujemy po II wojnie światowej
zmieniła swoją funkcję stając się bardziej miejscem odprawiania nabożeństw, okolicznościowych modlitw i pracy duszpasterskiej we wszystkich jej formach przez dojeżdżających księży. Przez długi czas duszpasterstwo prowadziła Parafia Ewangelicko-Augsburska w Jeleniej Górze – Cieplicach, dopiero w roku 2005 przejęła je Parafia Ewangelicko-Augsburska w Lubaniu. Rozpoczął się żmudny proces
porządkowania. Najpierw proste prace zabezpieczające mur okalający ewangelicką dziś część cmentarza, nowa metalowa brama wjazdowa, potem wycinki samosiejek prowadzone co dwa, trzy lata, następnie drobne prace remontowe przy kaplicy np. metalowe kraty na okna i przed wejściem do kaplicy oraz zabezpieczenia płytami betonowymi otwartych grobowców. 
Teren czynnego cmentarza ewangelickiego na którym miały miejsce po II wojnie liczne pochówki, figurował w księgach wieczystych w dziale: teren rekreacyjno-wypoczynkowy. Zapis ten został zmieniony na adekwatny poprzez działania rady parafialnej lubańskiej parafii ewangelickiej. Potem trzyletnie prace remontowe naszej kaplicy, dziś kościoła. 
W styczniu tego roku po wieloletnich zabiegach udało się wpisać cały teren dawnej Parafii Ewangelickiej Piotra i Pawła czyli zarówno obecnej części rzymskokatolickiej oraz tej, która pozostała do dziś ewangelicka do rejestru zabytków. Ta decyzja pozwoliła uporządkować i zabezpieczyć od strony prawnej ten teren. Do rejestru zabytków wpisany został również kościół, w którym się teraz znajdujemy. Dziś
nadaliśmy mu imię Zmartwychwstania Pańskiego nawiązując do obrazu z ołtarza kościoła Piotra i Pawła, który ufundował Gottfried Krusche z rodziny znanych kupców i przemysłowców bogatyńskich, potem też pabianickich.
wzajemnie się pytają i szukają sensu swego istnienia, gdzie doświadczają miłości i przebaczenia. Gdzie spotykają się przy stole biedni i bogaci, kobiety i mężczyźni, swoi i obcy – znajdą swoją godność i doświadczą Bożego pokoju oraz miłosierdzia. Bądźcie Kochani takim zborem miłującym swojego obecnego w Słowie i Sakramencie przez Ducha Świętego Chrystusa.
Dlatego dzisiaj módlmy się o Kościół, o parafię tu w Bogatyni. Zachęca nas do tego słowo naszego Reformatora Marcina Lutra, który mówi: Prośmy w kościele o Kościół i z Kościołem o trzy rzeczy, które Kościół utrzymują: o wierne zwiastowanie, o pilną modlitwę i o wierne świadectwo w cierpieniu.
Powiedział m.in.: Wielu mieszkańców współczesnej Polski, w zdecydowanej większości deklarujących przynależność do Kościoła rzymskokatolickiego, ma stosunkowo niewielką wiedzę na temat przyczyn i skutków reformacyjnego przełomu. Ich wyobrażenia na temat doktryny i praktyki Kościołów wyrosłych z tego przełomu są także dość mgliste, by nie powiedzieć – błędne. 
Poglądy mieszkańców Dolnego Śląska nie odbiegają pod tym względem od średniej krajowej, choć niewątpliwie wielu z nich wie coś niecoś o kościołach Pokoju w Świdnicy i Jaworze: jeśli ich nie odwiedziło i nie zachwyciło się ich pięknem, to przynajmniej coś o nich słyszało, na przykład że są „tajemnicze” i „magiczne”, jak cały Dolny Śląsk, lub że zostały „wpisane na listę UNESCO”, a więc są ważne i cenne.
Pozostało ich wiele nawet w kościołach, które na mocy postanowień Pokoju Westfalskiego zostały protestantom w latach 1653-1654 odebrane. Wynikało to zarówno z faktu, że w wielu miejscowościach kościoły te – teraz formalnie katolickie – stały puste, zamknięte na klucz, gdyż katolików w tych miejscowościach po prostu nie było, jak i z szacunku dla dawnych fundatorów, których potomkowie żyli nadal, i nawet po przejściu na katolicyzm nie zamierzali się wyrzekać dziedzictwa przodków.
Przedstawiła w niezwykle ciekawy sposób zagadnienie reformacji i jej znaczenie dla kultury pochówków na przykładzie cmentarza przy kościele św. Mikołaja w Görlitz na którym spoczął m.in. Jakub Böhme. 
Powiedziała m.in.: Od około IX wieku było w zwyczaju, aby chować umarłych na cmentarzach zakładanych przy kościołach parafialnych. Przy okazji niedzielnego uczęszczania do kościoła żyjący odwiedzali groby swoich przodków, a cmentarz wyrażał w ten sposób jedność parafii, „wspólnotę świętych” (communio sanctorum). Te cmentarze nazywano „coemeteria”= miejscami spoczynku. Tam zmarli oczekiwali na zmartwychwstanie w dzień ostateczny.
To spowodowało, że cmentarze zakładano już nie wokół kościołów, ale poza bramami miast i wsi jako samodzielne cmentarze, które nie skupiały się już wokół kościołów. 
Tym samym odpadł problem z brakiem miejsca i konieczność budowania kaplic czaszek w celu ponownego pochówku. I rozwinął się swoisty ewangelicki typ cmentarza „campo santo”. Ponieważ pochówek w pobliżu świętych i ich relikwii nie był już konieczny dla zbawienia, grobom przypadło/przypisywano inne znaczenie, mianowicie miały być miejscem pamięci, które doceniały znaczenie zmarłego
i jego rodziny. Prestiżowe groby rodzinne, częściowo wykupywane na wieczność, zakładano jako „domy grobowe” wzdłuż murów cmentarnych. W stronę cmentarza otwierały się one wykutymi z artyzmem kratami, które otwierały widok na pierwotne-właściwe grobowce, epitafia ze swoimi pochwalnymi nekrologami.
Poruszyła wiele dotąd w ogóle nieznanych zagadnień i ludzkich historii tego regionu w okresie po II wojnie światowej, co wywołało ożywioną dyskusję. 
Wskazała na przykładzie konkretnych osób i rodzin życie kościoła ewangelickiego w nowej polskiej, powojennej rzeczywistości.
Wystawa wywarła na uczestnikach duże wrażenie, żywą dyskusję i chęć kontynuowania rozmów o reformacji na kolejnych spotkaniach, które w związku z tym już zaplanowano.
Tym samym zrealizowano projekt europejski: 500 lat Reformacji na Górnych Łużycach na przykładzie Bogatyni/Reichenau. 
Sfinansowano go ze środków podatkowych na podstawie rozporządzenia Saksońskiego Landtagu odnośnie budżetu oraz dzięki dotacji konsystorza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce.
Wiekowy Dąb Chrzcielny, który był świadkiem tych trudnych czasów, niestety spłonął. Dlatego z okazji 20-lecia partnerstwa oraz w ramach obchodów Jubileuszu Reformacji, bp dr Marcus Dröge oraz bp Waldemar Pytel wspólnie poświęcili odrestaurowany obelisk upamiętniający dawne czasy oraz zasadzili nowy dąb, który przetrwa kolejne wieki.