8. marca 2010 roku Delegacja Diecezji Wrocławskiej uczestniczyła w spotkaniu z kierownictwem Kościoła Görlitz. Spotkanie odbyło się w Hoyerswerdzie. Rozmawiano na temat przygotowań związanych z corocznym spotkaniem partnerskim oraz bieżących spraw dwustronnych. Delegacja zwiedziła Johanneum oraz przyjęta została przez burmistrza Hoyerswerdy.
no images were found
W obliczu tragedii, jaka dotknęła Naszą Ojczyznę i Jej Obywateli, XII Synod Kościoła łączy się z wszystkimi, którzy zostali doświadczeni koniecznością przeżywania bólu, cierpienia, poczucia zagubienia i beznadziejności. Szczególnie polecamy w naszych modlitwach i myślach członków rodzin i wszystkich najbliższych ofiar tragedii. Właśnie Oni w tym najtrudniejszym dla nich czasie muszą wyczuwać naszą ludzką solidarność i serdeczność. Ich ból jest naszym bólem, a ich strata naszą stratą. Nie ma bowiem w takim momencie żadnego znaczenia jakikolwiek czynnik wyróżniający. W tym czasie stanowimy bowiem jedność przeżywających ludzki dramat Współobywateli. Symbolika miejsca i czasu dzisiejszej tragedii powinna być dla nas wszystkim znakiem potrzeby jedności, wzajemnego braterstwa i należnego dla przyszłości Polski zaangażowania w budowaniu prawdziwej miłości. Jako członkowie najwyższego gremium polskich luteran, którzy w tej tragedii także utracili znakomitego człowieka i duchownego, wyrażamy prawdziwy szacunek dla dokonań wszystkich tak nagle powołanych do Pana Współobywateli. Ich doświadczenie, życiowa droga budowania lepszej, bardziej sprawiedliwej i zasobnej Ojczyzny oraz zaangażowanie w życie publiczne są nie do zastąpienia. Jakże trudno będzie nam bez nich dalej kształtować teraźniejszość. Wyrażamy przekonanie, że pamięć o Nich, wytyczone przez nich drogi postępowania a także możliwość odbudowania silnej jedności spowodowana Ich odejściem mogą pomóc nam w tym niezwykle bolesnym doświadczeniu. W imię pamięci i szacunku dla ofiar, świadomi, iż Powołujący Bóg działa zgodnie z Jego wolą oświadczamy, że uczynimy wszystko, aby w codziennej aktywności społeczność luteran dawała świadectwo, że odejście naszych Sióstr i Braci nie było bezcelowe. Łączymy się nie tylko w obliczu tragedii, ale działajmy razem w budowaniu tego co Ojczyźnie jest potrzebne.
W katastrofie samolotu, lecącego na uroczystości rocznicowe do Katynia, zginął ks. płk Adam Pilch, pełniący obowiązki ewangelickiego Naczelnego Kapelana Wojskowego. Ks. płk Adam Pilch urodził się 26 czerwca 1965 roku w Wiśle. Tam ukończył szkołę podstawową oraz technikum hotelarskie. Po zdaniu egzaminu dojrzałości w 1984 roku rozpoczął studia w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej na wydziale teologii ewangelickiej. Studia teologiczne ukończył w 1989 roku, zdając egzamin magisterski. Dnia 15 lipca 1990 roku w Sorkwitach został ordynowany na duchownego Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w RP. Z dniem swojej ordynacji objął stanowisko wikariusza diecezjalnego Diecezji Warszawskiej i pełnił tę funkcję do 1993 roku. W latach 1993 – 1995 był administratorem Parafii Ewangelicko – Augsburskiej Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie, gdzie w 1995 roku został wybrany na stanowisko proboszcza i wprowadzony w urząd w styczniu 1996 roku. Pełnił tę funkcję po dzień dzisiejszy w drugiej kadencji. Również od 1993 roku był administratorem parafii ewangelickiej w Żyrardowie, a w latach 1993 – 2000 był też administratorem parafii ewangelickiej w Węgrowie. W latach 1993 – 1994 pełnił obowiązki wikariusza biskupa Kościoła, zaś w latach 1992 – 1995 był przewodniczącym Komisji Młodzieży przy Polskiej Radzie Ekumenicznej. W 1995 roku rozpoczął pracę w Ewangelickim Duszpasterstwie Wojskowym, otrzymując stopień majora na stanowisku dziekana Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Od 1999 roku pełnił funkcję zastępcy Ewangelickiego Biskupa Wojskowego w stopniu pułkownika. Od listopada do dnia dzisiejszego był czasowo pełniącym obowiązki Naczelnego Kapelana Ewangelickiego. W latach 1995 – 1997 pracował w Komisji Regulacyjnej przy MSWiA. W roku 1995 ukończył studium językowe Uniwersytetu w Londynie. Ks. płk Adam Pilch był członkiem Kapituły Orderu Uśmiechu. W 2007 roku został odznaczony złotym medalem Alberta Schweitzera, nadanym przez Światową Akademię Medycyny w uznaniu za postawę humanitarną i działalność wskazującą drogę rozwoju ku człowieczeństwu. Od 1990 roku był współorganizatorem comiesięcznych ekumenicznych nabożeństw w Warszawie. Był także członkiem Komitetu Warszawskich Dni Biblijnych przy Towarzystwie Biblijnym w Polsce. Był współorganizatorem jubileuszu 25–lecia istnienia niemieckiej, ewangelickiej Fundacji Znaki Nadziei, niosącej pomoc byłym polskim więźniom obozów koncentracyjnych. Uczestniczył w spotkaniach z żołnierzami w misjach pokojowych w Kosowie, Libanie, Czadzie. Brał udział w licznych międzynarodowych konferencjach i seminariach. Zaangażowany był w prace ze środowiskami kombatanckimi, a także studenckimi. Wychowywał pokolenia młodych teologów, którzy zawsze darzyli go wielkim szacunkiem, nie tylko ze względu na jego pracę. Był człowiekiem wielkiej miłości, którą potrafił przekazywać innym, człowiekiem wielkiej kultury, jakiej nie spotyka się już na co dzień. Potrafił słuchać, szanował człowieka i uczył tego swoich współpracowników i swoich parafian. Pomagał młodym ludziom wchodzić w świat służby kościelnej. Zawsze odpowiedzialny, zorganizowany, cierpliwy i nie odmawiający pomocy. Łagodzący spory i konflikty.
In dem tragischen Absturz des Flugzeugs in Smolensk erlitt die Evangelisch-Augsburgische Kirche in Polen einen riesigen Verlust. Pfr. Obst. Adam Pilch, der als Militärbischof fungierte, kam ums Leben.
Pfr. Obst. Adam Pilch wurde am 26 Juni 1965 in Wisła (Weichsel) geboren. Nach dem Studium an der Christlich-Theologischen Akademie in Warschau wurde er am 15 Juli 1990 in Sorkwity ordiniert. Seit 1993 war er mit der Warschauer Himmelfahrt-Gemeinde verbunden, zuerst als Pfarrer-Administrator, und seit 1996 als Pfarrer. Seit 1993 war er auch Pfarrer-Administrator der Gemeinde in Żyrardów. Seit 1995 bei der Evangelischen Militärseelsorge als Dekan der Warschauer Militarbezirk, seit 1999 Stellvertreter Evangelischen Militärbischofs, seit November 2009 fungierte er als Hauptmilitärpfarrer.
Pfr. Obst. Adam Pilch war ein Mitglied der Kapitel des Ordens des Lächelns. In 2007 wurde er mit Albert-Schweitzer-Medaille in Gold auszeichnet, gegeben von The World Academy of Medicine in Anerkennung von humanitären Haltung und wegweisende Tätigkeit.
Seit 1990 organisierte er monatliche ökumenische Gottesdienste mit. Er war ein Mitglied vom Anschuss Warschauer Bibeltagen bei Bibelgemeischaft Polen.
Er organisierte das 25 Jubiläum der deutschen, evangelischen Stiftung Zeichen der Hoffnung, die den ehemaligen Gefangenen der Konzentrazionslagern hilft, mit. Er nahm an Treffen mit Soldaten auf Friedensmissionen in Kosovo, Libanon, Tschad teil. Er nahm auch teil an zahlreichen internationalen Konferenzen und Seminare. Er war auch an die Arbeit mit Kombattanten und Studenten beteiligt.
Er erzog Generationen von jungen Theologen, die ihn sehr respektierten, nicht nur mit Rücksicht auf seine Arbeit. Er war ein Mensch großer Liebe, die er an anderen weitergeben konnte, ein Mensch großer Kultur, die man heute nicht oft begegnet. Er konnte zuhören, respektierte den Menschen und brachte das seinen Mitarbeitern und Gemeindemitglieder bei. Er half jungen Menschen in die Welt kirchlichen Dienst einzutreten. Immer verantwortlich, organisiert, geduld und hilfsbereit. Er milderte Streite und Konflikte.
There is none holy as the LORD:
for there is none beside thee:
neither is there any rock like our
The LORD killeth, and maketh alive:
he bringeth down to the grave, and bringeth up.
Dear Friends.
or +48 22684 09 50 begin_of_the_skype_highlighting +48 22684 09 50 end_of_the_skype_highlighting (German language).
7. kwietnia 2010 roku w Bolesławcu odbyło się spotkanie miejscowych ewangelików z Panią Margrit Kempgen z Fundacji Kościelnej Ewangelickiego Śląska. Spotkanie rozpoczęła modlitwa w oparciu o Słowo Boże z księgi proroka Aggeusza wyznaczone przez Kościół: Mój duch jest stale wśród was, nie bójcie się! (Agg 5, 2b). Po modlitwie ks. Cezary Królewicz przedstawił powojenne losy bolesławieckiej Parafii Ewangelickiej ze szczególnym uwzględnieniem Ewangelickiego Kościoła Zamkowego w którym od razu po wojnie rozpoczęły się regularne nabożeństwa ewangelickie odprawiane przez ks. Jana Zajączkowskiego i ks. bp Józefa Pospiecha. Wspominano niektóre uroczystości, które odbywały się w tym kościele. W roku 1961 w tym kościele żegnano matkę jednej z obenych bolesławieckich Parafianek. Inna była konfirmowana w roku 1975 w kaplicy Domu Parafialnego przy kościele zamkowym. Wspominano też wiele innych ważnych wydarzeń z życia Parafii Ewangelickiej w Bolesławcu, która nie bez trudności istnieje nieprzerwanie od zakończenia działań II wojny światowej po dziś dzień. Obecnie miejscem kultu jest tymczasowa kaplica zorganizowana przy ul. Komuny Paryskiej 8.
Spotkanie to było również okazją do rozmowy o powojennych, trudnych losach ewangelików w Bolesławcu. Omawiano sprawę miejsca kultu religijnego na terenie miasta, historię ewangelickich cmentarzy na terenie miasta Bolesławca i Bolesławic. Wspominano losy ewangelickich rodzin związanych z ewangelickim kościołem zamkowym w Bolesławcu do końca lat 90-tych XX wieku oraz budynku plebanii ewangelickiej przy kościele zamkowym. Przypomniano zasłużoną postać ewangelickiej diakonisy ś.p. Emilii Ott pochowanej na bolesławieckim cmentarzu komunalnym. Zaplanowano szereg działań mających upamiętnić ewangelickie ślady w historii miasta i współczesne losy Kościoła Ewangelickiego na tym terenie.
Informacja dodatkowa o cmentarzach ewangelickich w Bolesławcu i Bolesławicach:
Stary Cmentarz Ewangelicki przy ul. Garncarskiej:
W jego północnej części znajdował się średniowieczny kościół Św. Mikołaja wraz z cmentarzem parafialnym. W 1529 r. został rozebrany. Staraniem Parafii Ewangelickiej zbudowano na jego miejscu w 1791 roku kaplicę cmentarną, zniszczoną w 1813r. i ponownie odbudowaną w 1819 roku. Od XVI do pocz. XX w. był to główny cmentarz bolesławiecki Parafii Ewangelickiej Kościoła Zamkowego. Znajdowało się na nim wiele cennych zabytków, bezmyślnie zniszczonych po wojnie: renesansowe epitafia rodziny Holtzmanów, Walditzów, Rothlachów, Seifertów – wszystkie z poł. XVI w. szereg barokowych epitafiów, w tym rokokowy pomnik pastora Ambrosiusa Jaerschkyego (+ 1761). Cmentarz rozrósł się w kierunku południowym aż do dzisiejszej ulicy Willowej, przy której zbudowano kostnicę, w sąsiedztwie stojącej do dzisiaj stacji transformatorowej. Po II wojnie światowej w latach siedemdziesiątych władze miasta zlikwidowały cmentarz i zamieniły na park. Brak informacji o ekshumacji. Brak tablicy upamiętniającej ten cmentarz.
Cmentarz Przy Kościele Parafialnym w Bolesławicach. Klasyczne usytuowanie apud ecclesiam. Zachowało się szereg cennych zabytków sztuki. Warto zobaczyć epitafia poszczególnych członków rodziny Raussendorffów: Anny (+ 1572), Erazma (+ 1576), Barbary (+ 1579) i jej siostry o nieznanym imieniu (1595), Ewy von Kittlitz (+1561), Zofii von Kittlitz (+ 1578 ), Konrada ( + 1588 ), Anny (+ 1572), Henryka (+ 1596) i Krzysztofa (+ 1549). Wszystkie one wmurowane są w południową ścianę kościoła i na wszystkich, z wyjątkiem płyty Krzysztofa, wmurowanej nad wejściem do kościoła, możemy podziwiać zachowane całkiem dobre wizerunki zmarłych. Z 1545 r. pochodzi epitafium Philippa Hillera pierwszego luterańskiego proboszcza z Tillendorf, tuż obok niego spoczywa zmarły w 1554 r. Simon Hanwalt – trzeci proboszcz tego kościoła. Na placu przykościelnym wśród grobów odnajdujemy jeden szczególnie interesujący, a mianowicie grobowiec, w którym spoczywa generał – major Edmund Dojanicz von Gliszczyński (1825-1896) i jego żona Teresa z domu Schmakowski (1832-1909) oraz Anna hrabina Ballestrem (1809-1891). Skąd akurat tutaj wzięły się te groby i czy mają związek z Polską trudno powiedzieć. Wewnątrz kościoła znajdowało się jedno z najstarszych epitafiów na Śląsku bo pochodzące z 1418 roku, a należące do protoplastów wspomnianej już rodziny Raussendorf.
Stary Cmentarz Ewangelicki w Bolesławicach przy ul. Ptasiej. U jego płd. strony stała nieistniejąca dzisiaj kaplica ewangelicka. Obecnie cmentarz częściowo zniszczony i sprofanowany jest własnością miasta Bolesławca. Zachowało się dość dużo oryginalnych niemieckich nagrobków, resztę użyto m. in. przy budowie pobliskiego ogrodzenia. W centrum pomnik żołnierzy niemieckich poległych w I Wojnie Światowej z tekstem: DEM ANDENKEN DER GEFALLENEN 1914- 1918 (Pamięci poległych 1914-1918). Obecnie cmentarz jest własnością miasta Bolesławca. Jego stan pozostawia wiele do życzenia. Serwis fotograficzny cmentarza parafialnego Parafii Ewangelickiej w Bolesławicach.
Nowy Cmentarz Ewangelicki w Bolesławicach przy ul. Ptasiej, róg Narcyzów. Obecnie zniszczony. Pozostałość w postaci parku cmentarnego.
Cmentarz przy dzisiejszym Kościele Parafialnym NMP i św. Mikołaja. Funkcjonował do XVI w., a znajdował się na placu przykościelnym. Jednym z jego reliktów są epitafia umieszczone na płd. ścianie kościoła, patrząc od zachodu: Georga Albrechta (+ 1575); Antona Schwartza(+1573); Romulusa Schellendorfa (+1576); Hansa Seidla(+1561); Johanna Sueessenbacha (+ 1585) – syna pierwszego ewangelickiego pastora; Marthy Seiler(+1594); Mathausa Buchwaldera (+ 1568); Caspara Preibischa (+ 1575); poety Caspara Kirchnera (+ 1627) autorstwa Jana Pohla z Głogowa (patrz: “Głos Bolesławca” nr 4/92); Sebaldusa von Bibran (+ 1557); dalej Gallusa Formana (1613) – radnego i kotlarza; Magdaleny (+ 1620) – córki lekarza Jakoba Bernauera; Johannesa Diefenbacha (+ 1603); Jeremiasa Gerstmanna (+ 1590); i obok jego siostry Heleny (+ 1588); Floriana Gerstmanna (+ 1599) Jana Tscherninga (+ 1609) patrz GB nr 10/94; Thomasa Heinsiusa(+ 1571); Esther Preller (+ 1625) i od strony południowej epitafium garncarza Mathesa These (+1625). Wewnątrz kościoła odnajdujemy kilka ciekawych tablic nagrobnych: pastora Chrystiana F.Blutvogla (+ 1722); burmistrza Sebastiana Wolfgeila (+ 1726); radnego Sebastiana Frobena (+ 1582) i jego córki Marii (1576) oraz córki Giulio Sinionettiego – Urszuli Marianny (+ 1697).
Cmentarz Komunalny przy ulicy Śluzowej (niem. Am Wehrberg) – dawny Nowy Cmentarz Ewangelicki. Powstał na przeł. lat 20 tych i 30 tych XX w. z racji braku miejsca na starym cmentarzu przy ul. Garncarskiej. Charakterystyczne dla XX – wiecznych cmentarzy usytuowanie z dala od centrum miasta. Zwraca uwagę kaplica, której projekt pochodzący z poł. XIX wieku zachował się w Archiwum Parafii Ewangelickiej oraz figura “Jezusa przyjaciela dzieci” autorstwa prof. Petera Brauera z 1902 r. – dar pruskiego Ministerstwa Wyznań Religijnych dla bolesławieckiego sierocińca, a przeniesiona po wojnie na teren cmentarza komunalnego. Obecnie po roku 1990 nie wrócił na swoje pierwotne miejsce, lecz znajduje się przy Ewangelickim Kościele Zamowym w Bolesławcu.
7. kwietnia 2010 roku w Bolesławcu odbyło się spotkanie miejscowych ewangelików z Panią Margrit Kempgen z Fundacji Kościelnej Ewangelickiego Śląska. Spotkanie rozpoczęła modlitwa w oparciu o Słowo Boże z księgi proroka Aggeusza wyznaczone przez Kościół: Mój duch jest stale wśród was, nie bójcie się! (Agg 5, 2b). Po modlitwie ks. Cezary Królewicz przedstawił powojenne losy bolesławieckiej Parafii Ewangelickiej ze szczególnym uwzględnieniem Ewangelickiego Kościoła Zamkowego w którym od razu po wojnie rozpoczęły się regularne nabożeństwa ewangelickie odprawiane przez ks. Jana Zajączkowskiego i ks. bp Józefa Pospiecha. Wspominano niektóre uroczystości, które odbywały się w tym kościele. W roku 1961 w tym kościele żegnano matkę jednej z obenych bolesławieckich Parafianek. Inna była konfirmowana w roku 1975 w kaplicy Domu Parafialnego przy kościele zamkowym. Wspominano też wiele innych ważnych wydarzeń z życia Parafii Ewangelickiej w Bolesławcu, która nie bez trudności istnieje nieprzerwanie od zakończenia działań II wojny światowej po dziś dzień. Obecnie miejscem kultu jest tymczasowa kaplica zorganizowana przy ul. Komuny Paryskiej 8.
Spotkanie to było również okazją do rozmowy o powojennych, trudnych losach ewangelików w Bolesławcu. Omawiano sprawę miejsca kultu religijnego na terenie miasta, historię ewangelickich cmentarzy na terenie miasta Bolesławca i Bolesławic. Wspominano losy ewangelickich rodzin związanych z ewangelickim kościołem zamkowym w Bolesławcu do końca lat 90-tych XX wieku oraz budynku plebanii ewangelickiej przy kościele zamkowym. Przypomniano zasłużoną postać ewangelickiej diakonisy ś.p. Emilii Ott pochowanej na bolesławieckim cmentarzu komunalnym. Zaplanowano szereg działań mających upamiętnić ewangelickie ślady w historii miasta i współczesne losy Kościoła Ewangelickiego na tym terenie.
Informacja dodatkowa o cmentarzach ewangelickich w Bolesławcu i Bolesławicach:
Stary Cmentarz Ewangelicki przy ul. Garncarskiej:
W jego północnej części znajdował się średniowieczny kościół Św. Mikołaja wraz z cmentarzem parafialnym. W 1529 r. został rozebrany. Staraniem Parafii Ewangelickiej zbudowano na jego miejscu w 1791 roku kaplicę cmentarną, zniszczoną w 1813r. i ponownie odbudowaną w 1819 roku. Od XVI do pocz. XX w. był to główny cmentarz bolesławiecki Parafii Ewangelickiej Kościoła Zamkowego. Znajdowało się na nim wiele cennych zabytków, bezmyślnie zniszczonych po wojnie: renesansowe epitafia rodziny Holtzmanów, Walditzów, Rothlachów, Seifertów – wszystkie z poł. XVI w. szereg barokowych epitafiów, w tym rokokowy pomnik pastora Ambrosiusa Jaerschkyego (+ 1761). Cmentarz rozrósł się w kierunku południowym aż do dzisiejszej ulicy Willowej, przy której zbudowano kostnicę, w sąsiedztwie stojącej do dzisiaj stacji transformatorowej. Po II wojnie światowej w latach siedemdziesiątych władze miasta zlikwidowały cmentarz i zamieniły na park. Brak informacji o ekshumacji. Brak tablicy upamiętniającej ten cmentarz.
Cmentarz Przy Kościele Parafialnym w Bolesławicach. Klasyczne usytuowanie apud ecclesiam. Zachowało się szereg cennych zabytków sztuki. Warto zobaczyć epitafia poszczególnych członków rodziny Raussendorffów: Anny (+ 1572), Erazma (+ 1576), Barbary (+ 1579) i jej siostry o nieznanym imieniu (1595), Ewy von Kittlitz (+1561), Zofii von Kittlitz (+ 1578 ), Konrada ( + 1588 ), Anny (+ 1572), Henryka (+ 1596) i Krzysztofa (+ 1549). Wszystkie one wmurowane są w południową ścianę kościoła i na wszystkich, z wyjątkiem płyty Krzysztofa, wmurowanej nad wejściem do kościoła, możemy podziwiać zachowane całkiem dobre wizerunki zmarłych. Z 1545 r. pochodzi epitafium Philippa Hillera pierwszego luterańskiego proboszcza z Tillendorf, tuż obok niego spoczywa zmarły w 1554 r. Simon Hanwalt – trzeci proboszcz tego kościoła. Na placu przykościelnym wśród grobów odnajdujemy jeden szczególnie interesujący, a mianowicie grobowiec, w którym spoczywa generał – major Edmund Dojanicz von Gliszczyński (1825-1896) i jego żona Teresa z domu Schmakowski (1832-1909) oraz Anna hrabina Ballestrem (1809-1891). Skąd akurat tutaj wzięły się te groby i czy mają związek z Polską trudno powiedzieć. Wewnątrz kościoła znajdowało się jedno z najstarszych epitafiów na Śląsku bo pochodzące z 1418 roku, a należące do protoplastów wspomnianej już rodziny Raussendorf.
Stary Cmentarz Ewangelicki w Bolesławicach przy ul. Ptasiej. U jego płd. strony stała nieistniejąca dzisiaj kaplica ewangelicka. Obecnie cmentarz częściowo zniszczony i sprofanowany jest własnością miasta Bolesławca. Zachowało się dość dużo oryginalnych niemieckich nagrobków, resztę użyto m. in. przy budowie pobliskiego ogrodzenia. W centrum pomnik żołnierzy niemieckich poległych w I Wojnie Światowej z tekstem: DEM ANDENKEN DER GEFALLENEN 1914- 1918 (Pamięci poległych 1914-1918). Obecnie cmentarz jest własnością miasta Bolesławca. Jego stan pozostawia wiele do życzenia.Wkrótce obszerny serwis fotograficzny na tej stronie z rozszerzoną historią tego cmentarza parafialnego Parafii Ewangelickiej w Bolesławicach.
Nowy Cmentarz Ewangelicki w Bolesławicach przy ul. Ptasiej, róg Narcyzów. Obecnie zniszczony. Pozostałość w postaci parku cmentarnego.
Cmentarz przy dzisiejszym Kościele Parafialnym NMP i św. Mikołaja. Funkcjonował do XVI w., a znajdował się na placu przykościelnym. Jednym z jego reliktów są epitafia umieszczone na płd. ścianie kościoła, patrząc od zachodu: Georga Albrechta (+ 1575); Antona Schwartza(+1573); Romulusa Schellendorfa (+1576); Hansa Seidla(+1561); Johanna Sueessenbacha (+ 1585) – syna pierwszego ewangelickiego pastora; Marthy Seiler(+1594); Mathausa Buchwaldera (+ 1568); Caspara Preibischa (+ 1575); poety Caspara Kirchnera (+ 1627) autorstwa Jana Pohla z Głogowa (patrz: “Głos Bolesławca” nr 4/92); Sebaldusa von Bibran (+ 1557); dalej Gallusa Formana (1613) – radnego i kotlarza; Magdaleny (+ 1620) – córki lekarza Jakoba Bernauera; Johannesa Diefenbacha (+ 1603); Jeremiasa Gerstmanna (+ 1590); i obok jego siostry Heleny (+ 1588); Floriana Gerstmanna (+ 1599) Jana Tscherninga (+ 1609) patrz GB nr 10/94; Thomasa Heinsiusa(+ 1571); Esther Preller (+ 1625) i od strony południowej epitafium garncarza Mathesa These (+1625). Wewnątrz kościoła odnajdujemy kilka ciekawych tablic nagrobnych: pastora Chrystiana F.Blutvogla (+ 1722); burmistrza Sebastiana Wolfgeila (+ 1726); radnego Sebastiana Frobena (+ 1582) i jego córki Marii (1576) oraz córki Giulio Sinionettiego – Urszuli Marianny (+ 1697).
Cmentarz Komunalny przy ulicy Śluzowej (niem. Am Wehrberg) – dawny Nowy Cmentarz Ewangelicki. Powstał na przeł. lat 20 tych i 30 tych XX w. z racji braku miejsca na starym cmentarzu przy ul. Garncarskiej. Charakterystyczne dla XX – wiecznych cmentarzy usytuowanie z dala od centrum miasta. Zwraca uwagę kaplica, której projekt pochodzący z poł. XIX wieku zachował się w Archiwum Parafii Ewangelickiej oraz figura “Jezusa przyjaciela dzieci” autorstwa prof. Petera Brauera z 1902 r. – dar pruskiego Ministerstwa Wyznań Religijnych dla bolesławieckiego sierocińca, a przeniesiona po wojnie na teren cmentarza komunalnego. Obecnie po roku 1990 nie wrócił na swoje pierwotne miejsce, lecz znajduje się przy Ewangelickim Kościele Zamowym w Bolesławcu.
7. kwietnia 2010 roku w Bolesławcu odbyło się spotkanie miejscowych ewangelików z Panią Margrit Kempgen z Fundacji Kościelnej Ewangelickiego Śląska. Spotkanie rozpoczęła modlitwa w oparciu o Słowo Boże z księgi proroka Aggeusza wyznaczone przez Kościół: Mój duch jest stale wśród was, nie bójcie się! (Agg 5, 2b). Po modlitwie ks. Cezary Królewicz przedstawił powojenne losy bolesławieckiej Parafii Ewangelickiej ze szczególnym uwzględnieniem Ewangelickiego Kościoła Zamkowego w którym od razu po wojnie rozpoczęły się regularne nabożeństwa ewangelickie odprawiane przez ks. Jana Zajączkowskiego i ks. bp Józefa Pospiecha. Wspominano niektóre uroczystości, które odbywały się w tym kościele. W roku 1961 w tym kościele żegnano matkę jednej z obenych bolesławieckich Parafianek. Inna była konfirmowana w roku 1975 w kaplicy Domu Parafialnego przy kościele zamkowym. Wspominano też wiele innych ważnych wydarzeń z życia Parafii Ewangelickiej w Bolesławcu, która nie bez trudności istnieje nieprzerwanie od zakończenia działań II wojny światowej po dziś dzień. Obecnie miejscem kultu jest tymczasowa kaplica zorganizowana przy ul. Komuny Paryskiej 8.
Spotkanie to było również okazją do rozmowy o powojennych, trudnych losach ewangelików w Bolesławcu. Omawiano sprawę miejsca kultu religijnego na terenie miasta, historię ewangelickich cmentarzy na terenie miasta Bolesławca i Bolesławic. Wspominano losy ewangelickich rodzin związanych z ewangelickim kościołem zamkowym w Bolesławcu do końca lat 90-tych XX wieku oraz budynku plebanii ewangelickiej przy kościele zamkowym. Przypomniano zasłużoną postać ewangelickiej diakonisy ś.p. Emilii Ott pochowanej na bolesławieckim cmentarzu komunalnym. Zaplanowano szereg działań mających upamiętnić ewangelickie ślady w historii miasta i współczesne losy Kościoła Ewangelickiego na tym terenie.
Informacja dodatkowa o cmentarzach ewangelickich w Bolesławcu i Bolesławicach:
Stary Cmentarz Ewangelicki przy ul. Garncarskiej:
W jego północnej części znajdował się średniowieczny kościół Św. Mikołaja wraz z cmentarzem parafialnym. W 1529 r. został rozebrany. Staraniem Parafii Ewangelickiej zbudowano na jego miejscu w 1791 roku kaplicę cmentarną, zniszczoną w 1813r. i ponownie odbudowaną w 1819 roku. Od XVI do pocz. XX w. był to główny cmentarz bolesławiecki Parafii Ewangelickiej Kościoła Zamkowego. Znajdowało się na nim wiele cennych zabytków, bezmyślnie zniszczonych po wojnie: renesansowe epitafia rodziny Holtzmanów, Walditzów, Rothlachów, Seifertów – wszystkie z poł. XVI w. szereg barokowych epitafiów, w tym rokokowy pomnik pastora Ambrosiusa Jaerschkyego (+ 1761). Cmentarz rozrósł się w kierunku południowym aż do dzisiejszej ulicy Willowej, przy której zbudowano kostnicę, w sąsiedztwie stojącej do dzisiaj stacji transformatorowej. Po II wojnie światowej w latach siedemdziesiątych władze miasta zlikwidowały cmentarz i zamieniły na park. Brak informacji o ekshumacji. Brak tablicy upamiętniającej ten cmentarz.
Cmentarz Przy Kościele Parafialnym w Bolesławicach. Klasyczne usytuowanie apud ecclesiam. Zachowało się szereg cennych zabytków sztuki. Warto zobaczyć epitafia poszczególnych członków rodziny Raussendorffów: Anny (+ 1572), Erazma (+ 1576), Barbary (+ 1579) i jej siostry o nieznanym imieniu (1595), Ewy von Kittlitz (+1561), Zofii von Kittlitz (+ 1578 ), Konrada ( + 1588 ), Anny (+ 1572), Henryka (+ 1596) i Krzysztofa (+ 1549). Wszystkie one wmurowane są w południową ścianę kościoła i na wszystkich, z wyjątkiem płyty Krzysztofa, wmurowanej nad wejściem do kościoła, możemy podziwiać zachowane całkiem dobre wizerunki zmarłych. Z 1545 r. pochodzi epitafium Philippa Hillera pierwszego luterańskiego proboszcza z Tillendorf, tuż obok niego spoczywa zmarły w 1554 r. Simon Hanwalt – trzeci proboszcz tego kościoła. Na placu przykościelnym wśród grobów odnajdujemy jeden szczególnie interesujący, a mianowicie grobowiec, w którym spoczywa generał – major Edmund Dojanicz von Gliszczyński (1825-1896) i jego żona Teresa z domu Schmakowski (1832-1909) oraz Anna hrabina Ballestrem (1809-1891). Skąd akurat tutaj wzięły się te groby i czy mają związek z Polską trudno powiedzieć. Wewnątrz kościoła znajdowało się jedno z najstarszych epitafiów na Śląsku bo pochodzące z 1418 roku, a należące do protoplastów wspomnianej już rodziny Raussendorf.
Stary Cmentarz Ewangelicki w Bolesławicach przy ul. Ptasiej. U jego płd. strony stała nieistniejąca dzisiaj kaplica ewangelicka. Obecnie cmentarz częściowo zniszczony i sprofanowany jest własnością miasta Bolesławca. Zachowało się dość dużo oryginalnych niemieckich nagrobków, resztę użyto m. in. przy budowie pobliskiego ogrodzenia. W centrum pomnik żołnierzy niemieckich poległych w I Wojnie Światowej z tekstem: DEM ANDENKEN DER GEFALLENEN 1914- 1918 (Pamięci poległych 1914-1918). Obecnie cmentarz jest własnością miasta Bolesławca. Jego stan pozostawia wiele do życzenia.Wkrótce obszerny serwis fotograficzny na tej stronie z rozszerzoną historią tego cmentarza parafialnego Parafii Ewangelickiej w Bolesławicach.
Nowy Cmentarz Ewangelicki w Bolesławicach przy ul. Ptasiej, róg Narcyzów. Obecnie zniszczony. Pozostałość w postaci parku cmentarnego.
Cmentarz przy dzisiejszym Kościele Parafialnym NMP i św. Mikołaja. Funkcjonował do XVI w., a znajdował się na placu przykościelnym. Jednym z jego reliktów są epitafia umieszczone na płd. ścianie kościoła, patrząc od zachodu: Georga Albrechta (+ 1575); Antona Schwartza(+1573); Romulusa Schellendorfa (+1576); Hansa Seidla(+1561); Johanna Sueessenbacha (+ 1585) – syna pierwszego ewangelickiego pastora; Marthy Seiler(+1594); Mathausa Buchwaldera (+ 1568); Caspara Preibischa (+ 1575); poety Caspara Kirchnera (+ 1627) autorstwa Jana Pohla z Głogowa (patrz: “Głos Bolesławca” nr 4/92); Sebaldusa von Bibran (+ 1557); dalej Gallusa Formana (1613) – radnego i kotlarza; Magdaleny (+ 1620) – córki lekarza Jakoba Bernauera; Johannesa Diefenbacha (+ 1603); Jeremiasa Gerstmanna (+ 1590); i obok jego siostry Heleny (+ 1588); Floriana Gerstmanna (+ 1599) Jana Tscherninga (+ 1609) patrz GB nr 10/94; Thomasa Heinsiusa(+ 1571); Esther Preller (+ 1625) i od strony południowej epitafium garncarza Mathesa These (+1625). Wewnątrz kościoła odnajdujemy kilka ciekawych tablic nagrobnych: pastora Chrystiana F.Blutvogla (+ 1722); burmistrza Sebastiana Wolfgeila (+ 1726); radnego Sebastiana Frobena (+ 1582) i jego córki Marii (1576) oraz córki Giulio Sinionettiego – Urszuli Marianny (+ 1697).
Cmentarz Komunalny przy ulicy Śluzowej (niem. Am Wehrberg) – dawny Nowy Cmentarz Ewangelicki. Powstał na przeł. lat 20 tych i 30 tych XX w. z racji braku miejsca na starym cmentarzu przy ul. Garncarskiej. Charakterystyczne dla XX – wiecznych cmentarzy usytuowanie z dala od centrum miasta. Zwraca uwagę kaplica, której projekt pochodzący z poł. XIX wieku zachował się w Archiwum Parafii Ewangelickiej oraz figura “Jezusa przyjaciela dzieci” autorstwa prof. Petera Brauera z 1902 r. – dar pruskiego Ministerstwa Wyznań Religijnych dla bolesławieckiego sierocińca, a przeniesiona po wojnie na teren cmentarza komunalnego. Obecnie po roku 1990 nie wrócił na swoje pierwotne miejsce, lecz znajduje się przy Ewangelickim Kościele Zamowym w Bolesławcu.
