Obchody jubileuszu 500 lat Reformacji w Lubaniu

Pięciodniowe obchody jubileuszu 500 lat Reformacji w Lubaniu rozpoczęły się 21.05.2025 roku w Ratuszu w Sali Rajców zwanej też Salą Królewską w samym centrum Lubania. Służy ona dzisiaj głównie do organizacji sesji Rady Miasta Lubań. Otwarła je trzydniowa międzynarodowa konferencja naukowa – Europejska Wspólnota Kultury – EuCuComm 2025 w swojej już czwartej odsłonie. Wszystkie poruszane zagadnienia koncentrowały się wokół tematu: 500 lat Reformacji na Górnych Łużycach i Śląsku: dziedzictwo religijne, architektoniczne i kulturowe. Inicjatorem konferencji od jej pierwszej edycji jest Parafia Ewangelicko – Augsburska w Lubaniu we współpracy z Dolnośląskim Oddziałem Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków i Zespołem Inżynierów AŁYKOW.

Zgromadzonych powitał burmistrz miasta Lubań Grzegorz Wieczorek, starosta Powiatu Lubańskiego Zbigniew Zjawin oraz bp Waldemar Pytel – zwierzchnik Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Polsce. W imieniu Komitetu Naukowego konferencji głos zabrał prof. Łukasz Bednarz z Politechniki Wrocławskiej.

Wykład wprowadzający w tematykę konferencji zaprezentował najmłodszy biskup luterański w Polsce – bp Wojciech Pracki będący zwierzchnikiem Diecezji Katowickiej, który mówił o pionierskich impulsach Reformacji Witteberskiej.

Tuż po nim zaprezentowana została przez jednego ze współautorów dr Larsa-Arne Dannenberga książka, wydana przez parafię ewangelicką w Lubaniu, zatytułowana Ewangelicki Lubań, ukazującą zarówno rys historyczny Reformacji w Lubaniu od dnia Niedzieli Wielkanocnej 1525 roku, trudne losy Kościoła Ewangelickiego po II wojnie światowej jak i współczesne życie kościelne lubańskich ewangelików.

dr Lars-Arne Dannenberg	Daniel Gibski	prof. John Grunewald
Zentrum für Kultur und Geschichte	WKZ WROCŁAW	Politechnika Drezdeńska

Bogato ilustrowana publikacja dostępna jest w kancelarii parafialnej w Lubaniu. Dolnośląski konserwator zabytków – Daniel Gibski – przedstawił niedocenioną kreację byłego kościoła ewangelickiego w Pogorzeliskach, a John Grunewald z Politechniki Drezdeńskiej nawiązał do odnawialnych źródeł energii i możliwości ich zastosowania w zabytkach w tym również kościelnych.

prof. Juliusz Gardawski	Andrea Paulik	prof. Marek Pilch
Szkoła Główna Handlowa	Sorbisches Museum Bautzen	Szkoła Muzyczna w Katowicach

Prof. Juliusz Gardawski ze Szkoły Głównej Handlowej mówił o ekonomii politycznej protestantyzmu, Andrea Paulik z Muzeum Serbołużyckiego w Bautzen o Serbołużyczanach i Reformacji, prof. Marek Pilch z Akademii Muzycznej w Katowicach o pieśni w twórczości ks. Marcina Lutra, prof. Jerzy Sojka z Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie o działaniach podejmowanych przez luteran współcześnie w skali globalnej poprzez Światową Federację Luterańską, a ks. Karol Macura z Drogomyśla o miejscu sztuk plastycznych w Kościele Reformacji.

prof. Jerzy Sojka	ks. Karol Macura
Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie	Parafia Ewangelicko-Augsburska w Drogomyślu

Historię kościołów granicznych i ucieczkowych przypomniała prof. Joanna Szczepankiewicz-Battek z Uniwersytetu WSB Merito we Wrocławiu, Sven Hübner mówił o krypcie Emmericha przy kościele św. Mikołaja w Görlitz, dr inż. Krzysztof Ałykow omówił technikę budowy konstrukcji mansardowych, które stały się swoistym wyznaniem wiary dla ewangelików,

Margrit Kempgen	Sven Hübner
Fundacja Ewangelickiego Śląska – Görlitz	Konservierung & Restaurierung von Architekturoberfläche | Baudenkmalpflege

nadradca kościelny Magrit Kempgen z Fundacji Ewangelickiego Śląska mówiła o wpływie Reformacji na kulturę pochówków na przykładzie cmentarza przy kościele św. Mikołaja w Görlitz, dr Łukasz Tekiela – dyrektor Muzeum Regionalnego w Lubaniu nakreślił historię powstania jednego z najważniejszych kościołów ewangelickich Lubania tj. kościoła Krzyża Chrystusowego, a Beata Błażejczak w oparciu o opracowaną przez siebie i jej męża książkę o dziedzictwie Reformacji w Lasowie niedaleko Zgorzelca.

prof. Joanna Szczepankiewicz-Battek	dr inż. Krzysztof Ałykow
Uniwersytetu WSB Merito we Wrocławiu	Zespół Inżynierów AŁYKOW

Szerokie spektrum poruszonych zagadnień, w tym również wyłącznie technicznych, w czasie konferencji jest zgodne z założeniem organizatorów, aby  nadać jej charakter interdyscyplinarny. Materiały dotyczące jej obecnej edycji jak i poprzednich dostępne są na stronie internetowej konferencji – EuCuComm.eu  oraz w kancelarii parafialnej.

dr Łukasz Tekiela	Beata Błażejczak
Muzeum Regionalne w Lubaniu

Trzeci dzień obchodów zakończył koncert chórów w parafialnym kościele ewangelickim w Lubaniu. Repertuar muzyczny dawnego Lubania przygotował i zaprezentował Chór Kameralny z Görlitz pod dyrekcją Reinharda Seeligera pełniącego funkcję dyrektora muzycznego w Görlitz. Następnie bogaty repertuar pieśni religijnych zaprezentował Chór Jubilate Deo z Katowic – Mysłowic pod dyrekcją Joanny Bliwert – Hoderny. Fragmenty koncertu dostępne są dzięki uprzejmości PEA Hołdunów >>>

Chór Jubilate Deo z Katowic – Mysłowic	Chór Kameralny z Görlitz

Nabożeństwo dziękczynne czwartego dnia obchodów zgromadziło liczne grono wiernych. Kazanie wygłosił bp Jerzy Samiec – zwierzchnik Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Polsce. W oparciu o fragment listu ap. Pawła do Rzymian powiedział m.in.:

Biskup Jerzy Samiec – zwierzchnik Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w RP

Czy dziś jesteśmy na tym samym etapie jak 500 lat temu? Chyba jednak żyjemy w innej rzeczywistości. Nie łudzę się, że zeświecczenie przestanie postępować, a pozycja Kościołów nie będzie malała, ale Ewangelia Chrystusowa nigdy nie straci swej mocy. Bo jest mocą Bożą ku zbawieniu każdego kto wierzy. Zauważcie, ze Paweł nie mówi o Kościele, o grupie tylko o pojedynczym człowieku, którego życie może być zmienione poprzez usprawiedliwienie i zbawienie. To poszczególny człowiek może żyć wiarą. Gdy myślę o sobie muszę przyznać, że czasami się wstydzę i zdejmuję koloratkę. Wstydzę się tego co dzieje się Kościele, wstydzę się tej nieakceptowalnej przemocy seksualnej i przemocy nadużywania władzy. Wstydzę się przepychu i umiłowania chwały przez nas, duchownych i biskupów. Wstydzę się, gdy hordy ludzi z kijami bejsbolowymi, w tak zwanej obronie Jezusa, ruszają do ataku na inaczej myślących, czy wierzących. Wstydzę się, gdy słyszę pełne nienawiści i wykluczenia słowa nauczania niektórych hierarchów. Czy wstydzę się Ewangelii o Jezusie Chrystusie moim Zbawicielu? Mam nadzieję, że jeżeli tak, to rzadko.  Bo On – Jezus odmienił kiedyś moje życie i powołał do tego by być Jego świadkiem. (cały tekst kazania >>>)

W liturgii wzięło udział dziewięciu duchownych z kraju i zagranicy.

Oprócz proboszcza Parafii Ewangelicko – Augsburskiej w Lubaniu – ks. Cezarego Królewicza i bpa Samca, obecni byli bp Waldemar Pytel – zwierzchnik Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Polsce, bp elekt Diecezji Wrocławskiej Marcin Orawski, ks. dr Adam Malina pełniący funkcję prezesa Synodu Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Polsce, ks. Theresa Rinecker – zwierzchnik Okręgu Kościelnego Görlitz Kościoła Ewangelickiego Berlina Brandenburgii i Śląskich Górnych Łużyc, ks. dr Matthias Paul – proboszcz Parafii Ewangelickiej Śródmieścia Görlitz, ksiądz proboszcz Jerzy Gansel z Legnicy oraz ks. Paweł Meler ze Świdnicy. Nabożeństwo uświetnił Chór Jubilate Deo z Katowic – Mysłowic, Chór Parafialny i Chór Puzonistów z Parafii Ewangelickiej Schleife/Slepo.

Zwieńczeniem obchodów było tradycyjne Święto Parafialne organizowane przez lubańską parafię ewangelicką co roku w maju lub w czerwcu w dniu Święta Zesłania Ducha Świętego. Tegoroczne powiązane zostało z jubileuszem 500 lat Reformacji.

Tekst: ks. Cezary Królewicz

Zdjęcia: Archiwum PEA Lubań